Bệnh ung thư máu là gì? Dấu hiệu nhận biết sớm không nên bỏ qua

Bệnh ung thư máu là một trong những căn bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống tạo máu của cơ thể. Bệnh xảy ra khi các tế bào bạch cầu phát triển bất thường, gây rối loạn chức năng của máu, làm suy giảm hệ miễn dịch và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh sẽ giúp nâng cao khả năng điều trị và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về bệnh ung thư máu, nguyên nhân, triệu chứng và những dấu hiệu không nên bỏ qua.

Ung thư máu là một dạng ung thư ảnh hưởng đến sự sản sinh và chức năng của các tế bào máu trong cơ thể

Bệnh ung thư máu là gì?

Bệnh ung thư máu là một dạng ung thư ảnh hưởng đến sự sản sinh và chức năng của các tế bào máu trong cơ thể. Thông thường, ung thư máu liên quan đến tủy xương – nơi sản xuất tế bào máu, bao gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Khi mắc bệnh, cơ thể sẽ tạo ra một lượng lớn tế bào bạch cầu bất thường, ngăn cản quá trình sản xuất tế bào máu khỏe mạnh, dẫn đến rối loạn hệ thống tuần hoàn.

Bệnh ung thư máu được chia thành ba loại chính:

• Bệnh bạch cầu (Leukemia): Xảy ra khi tủy xương sản xuất quá nhiều bạch cầu bất thường, làm suy yếu khả năng chống nhiễm trùng của cơ thể.
• U lympho (Lymphoma): Ảnh hưởng đến hệ bạch huyết, nơi sản xuất và vận chuyển bạch cầu trong cơ thể.
• Đa u tủy (Multiple Myeloma): Liên quan đến các tế bào plasma trong tủy xương, làm suy giảm hệ miễn dịch và gây tổn thương xương.

Nguyên nhân gây bệnh ung thư máu

Hiện nay, nguyên nhân chính xác của bệnh ung thư máu vẫn chưa được xác định hoàn toàn, nhưng có một số yếu tố nguy cơ được cho là có thể làm tăng khả năng mắc bệnh, bao gồm:

Yếu tố di truyền

• Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư máu có nguy cơ cao hơn so với những người khác.
• Một số hội chứng di truyền như hội chứng Down cũng có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh.

Tác động của môi trường

• Tiếp xúc với hóa chất độc hại như benzene, thuốc trừ sâu, dung môi công nghiệp có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Phơi nhiễm với bức xạ ion hóa cao, chẳng hạn như những người từng điều trị xạ trị ung thư hoặc sống gần khu vực nhiễm phóng xạ.

Hệ miễn dịch suy yếu và thói quen sinh hoạt không lành mạnh

• Những người có hệ miễn dịch suy yếu do HIV/AIDS hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch sau cấy ghép nội tạng có nguy cơ cao hơn.

• Hút thuốc lá, uống rượu bia quá mức và chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư máu.

Nguyên nhân chính xác của bệnh ung thư máu vẫn chưa được xác định hoàn toàn

Dấu hiệu nhận biết sớm bệnh ung thư máu

Nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh ung thư máu có thể giúp nâng cao hiệu quả điều trị. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến mà bạn không nên bỏ qua:

Cơ thể mệt mỏi, suy nhược kéo dài

• Người bệnh thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, uể oải, thiếu sức sống dù không làm việc nặng.
• Đây là hậu quả của sự suy giảm số lượng hồng cầu trong máu, gây thiếu máu và giảm cung cấp oxy cho cơ thể.

Xuất hiện vết bầm tím và chảy máu không rõ nguyên nhân

• Bệnh nhân dễ bị bầm tím dù chỉ bị va chạm nhẹ.
• Chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc xuất huyết dưới da có thể xảy ra do số lượng tiểu cầu trong máu giảm.

Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân

• Sốt không kèm theo các triệu chứng cảm cúm hoặc viêm nhiễm thông thường.
• Điều này có thể do hệ miễn dịch suy giảm, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus tấn công cơ thể.

Sưng hạch bạch huyết

• Hạch sưng to ở cổ, nách, bẹn nhưng không gây đau.
• Đây là dấu hiệu của bệnh u lympho hoặc các dạng ung thư máu khác.

Đổ mồ hôi nhiều vào ban đêm

• Người bệnh có thể đổ mồ hôi nhiều khi ngủ, ngay cả khi thời tiết không nóng.
• Đây là một trong những dấu hiệu sớm của bệnh ung thư máu.

Đau xương và khớp

• Bệnh nhân có thể cảm thấy đau nhức trong xương, đặc biệt là ở các khu vực có nhiều tủy xương như xương chậu, xương sườn và cột sống.
• Đau xương có thể là dấu hiệu của sự xâm lấn của các tế bào ung thư vào tủy xương.

Sụt cân không rõ nguyên nhân

• Giảm cân nhanh chóng mà không do chế độ ăn kiêng hay luyện tập.
• Đây là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp vấn đề nghiêm trọng.

Nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh ung thư máu có thể giúp nâng cao hiệu quả điều trị

Chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư máu

Phương pháp chẩn đoán

Nếu nghi ngờ mắc bệnh ung thư máu, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu để phát hiện bất thường.
• Sinh thiết tủy xương: Lấy mẫu tủy xương để xác định sự có mặt của tế bào ung thư.
• Chọc dò dịch não tủy: Kiểm tra xem ung thư có lan đến hệ thần kinh trung ương không.
• Chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (Computed Tomography Scan – CT scan) hoặc chụp cộng hưởng từ (Magnetic Resonance Imaging – MRI): Đánh giá mức độ lan rộng của bệnh.

Phương pháp điều trị

Tùy vào loại ung thư máu, giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ có thể áp dụng các phương pháp điều trị sau:

• Hóa trị: Dùng thuốc tiêu diệt tế bào ung thư trong máu và tủy xương.
• Xạ trị: Sử dụng tia phóng xạ để tiêu diệt hoặc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư.
• Liệu pháp nhắm trúng đích: Dùng thuốc đặc hiệu tấn công tế bào ung thư mà ít ảnh hưởng đến tế bào khỏe mạnh.
• Liệu pháp miễn dịch: Kích thích hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư.
• Ghép tủy xương hoặc tế bào gốc: Thay thế tủy xương bị tổn thương bằng tủy khỏe mạnh từ người hiến tặng.

Chăm sóc và theo dõi sau điều trị

• Tái khám định kỳ để kiểm soát nguy cơ tái phát.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý, tăng cường thực phẩm giàu protein, vitamin.
• Giữ tinh thần lạc quan, tham gia các hoạt động giảm căng thẳng như thiền, yoga.

Trường đào tạo ngành Y khoa – Điều dưỡng uy tín và chất lượng nhất hiện nay

Như vậy, bệnh ung thư máu là một căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Việc nhận biết các dấu hiệu sớm và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Nếu bạn có đam mê với lĩnh vực y khoa và mong muốn góp phần cải thiện sức khỏe cộng đồng, trường Đại học VinUni chính là nơi học tập lý tưởng. Chương trình Bác sĩ Y khoa và Cử nhân Điều dưỡng thuộc Viện Khoa học Sức khỏe của tại VinUni được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế, hợp tác chiến lược với Đại học Pennsylvania – một trong những trường y khoa hàng đầu thế giới. 

Chương trình Bác sĩ Y khoa và Cử nhân Điều dưỡng thuộc Viện Khoa học Sức khỏe của tại VinUni được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế

Với môi trường đào tạo chuyên sâu, đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm và hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, VinUni sẽ giúp bạn trở thành một chuyên gia y tế xuất sắc, sẵn sàng đối mặt với những thách thức trong ngành y và đóng góp tích cực vào hệ thống chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam và trên toàn cầu.

Xem thêm bài viết: Ung thư gan có chữa được không? Yếu tố ảnh hưởng đến việc điều trị tích cực