Trí tuệ nhân tạo ra đời khi nào?

Trí tuệ nhân tạo ra đời khi nào? Mặc dù trí tuệ nhân tạo đã tồn tại từ lâu, nhưng đến vài thập kỷ gần đây, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ máy tính, học máy (machine learning), và dữ liệu lớn (big data), trí tuệ nhân tạo mới thật sự bùng nổ và ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều lĩnh vực trong cuộc sống.

Bài viết sau đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về nguồn gốc của trí tuệ nhân tạo và những cột mốc lịch sử phát triển.

Trí tuệ nhân tạo ra đời khi nào?

Sự ra đời của trí tuệ nhân tạo

Trí tuệ nhân tạo (AI) ra đời vào giữa thế kỷ 20, khi các nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu cách mô phỏng khả năng suy nghĩ và học hỏi của con người bằng máy móc. Cột mốc chính trong lịch sử AI là vào năm 1956, khi John McCarthy, Marvin Minsky, Nathaniel Rochester, và Claude Shannon tổ chức một hội nghị tại Dartmouth College (Mỹ), với tên gọi “Hội nghị Dartmouth”, đánh dấu sự ra đời chính thức của lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Tại hội nghị này, thuật ngữ “trí tuệ nhân tạo” (Artificial Intelligence – AI) lần đầu tiên được sử dụng, và đây cũng là thời điểm các nhà khoa học bắt đầu tin rằng máy tính có thể được lập trình để thực hiện các nhiệm vụ mà thông thường đòi hỏi phải có trí tuệ con người.

Có thể thấy, trí tuệ nhân tạo tuy “tuổi đời” chưa lâu nhưng đã để lại khá nhiều ấn tượng, gây tò mò và hứng thú cho chúng ta, đặc biệt là từ khi có sự xuất hiện của ChatGPT.

Những cột mốc lịch sử của trí tuệ nhân tạo

1956: Hội nghị Dartmouth đánh dấu sự ra đời chính thức của lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), với thuật ngữ “trí tuệ nhân tạo” lần đầu tiên được sử dụng.

1950s-1960s: Các chương trình AI đầu tiên như Logic Theorist và General Problem Solver được phát triển, thể hiện khả năng giải quyết vấn đề logic và các nhiệm vụ trí tuệ cơ bản.

1970s: Giai đoạn khó khăn với AI Winter, khi kỳ vọng về AI không đạt được kết quả như mong đợi và tài trợ giảm mạnh.

1997: Máy tính Deep Blue của IBM đánh bại kỳ thủ cờ vua Garry Kasparov, chứng minh khả năng của AI trong các trò chơi chiến thuật.

2012: AlexNet giành chiến thắng trong cuộc thi ImageNet, đánh dấu sự bùng nổ của học sâu (deep learning) và AI trong nhận dạng hình ảnh.

2010s: AI bắt đầu được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như xe tự lái, nhận diện giọng nói và xử lý ngôn ngữ tự nhiên.

2020s: Các mô hình ngôn ngữ như GPT-3 và công nghệ AI sáng tạo như DALL·E mở ra những ứng dụng mới trong giao tiếp và sáng tạo nội dung.

Tầm ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo

Trí tuệ nhân tạo đang ngày càng có ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều lĩnh vực trong cuộc sống, mang lại cả cơ hội lẫn thách thức.

Tác động tích cực

AI hỗ trợ con người nâng cao hiệu quả công việc, tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại, như: xử lý dữ liệu, phân tích thông tin, giúp con người tiết kiệm thời gian và tập trung vào các nhiệm vụ sáng tạo hơn.

Trong lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe: AI hỗ trợ chẩn đoán bệnh thông qua phân tích hình ảnh, hỗ trợ điều trị cá nhân hóa và nghiên cứu phát triển thuốc nhanh hơn.

Trong lĩnh vực kinh tế: AI tối ưu hóa quy trình sản xuất, logistics, vận hành doanh nghiệp, làm tăng năng suất lao động và giảm chi phí.

Trong lĩnh vực giáo dục: Các hệ thống học tập dựa trên AI cung cấp nội dung được cá nhân hóa, giúp người học cải thiện hiệu quả tiếp thu kiến thức.

Trong công an ninh: AI được sử dụng trong giám sát, phân tích hành vi, và dự đoán rủi ro, giúp ngăn ngừa tội phạm và đảm bảo an toàn.

Thách thức và mối lo ngại

Dù mang lại nhiều lợi ích đối với đời sống chúng ta hiện nay, thế nhưng AI vẫn để lại những mối lo ngại nhất định.

Tầm ảnh hưởng của AI đối với một số vị trí hiện nay khá lớn, AI tự động hóa có thể dẫn đến mất việc làm trong một số ngành, đặc biệt là những công việc lặp đi lặp lại, việc yêu cầu kỹ năng thấp, hoặc không cần đến suy nghĩ, đưa ra quyết định.

Sự phát triển của AI gây ra bất bình đẳng kinh tế, điều này chủ yếu tập trung tại các quốc gia phát triển và các tập đoàn lớn, gây ra nguy cơ gia tăng bất bình đẳng toàn cầu.

Xét về yếu tố đạo đức, các vấn đề như thiên vị trong dữ liệu, quyết định tự động hóa không minh bạch, và sử dụng AI vào mục đích xấu (như deepfake, hack) đang là mối quan ngại lớn.

AI đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, đồng thời cũng khiến nhiều người phụ thuộc vào nó. Gây ra những mối lo âu về quyền riêng tư, hoặc làm thay đổi cách con người suy nghĩ và hành động.

Một số mặt trái của trí tuệ nhân tạo

Trí tuệ nhân tạo trong thực tế

AI trong các nền tảng như Netflix hoặc Amazon cá nhân hóa trải nghiệm người dùng, giúp gợi ý nội dung phù hợp và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Chatbot và trợ lý ảo như Siri, Alexa, và ChatGPT hỗ trợ giải đáp thắc mắc, thực hiện các tác vụ đơn giản và thậm chí là sáng tạo nội dung.

Xu hướng trí tuệ nhân tạo trong tương lai

Trí tuệ nhân tạo trong tương lai sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ và có ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều lĩnh vực.

AI và học sâu (Deep Learning)

Các mô hình học sâu sẽ trở nên ngày càng mạnh mẽ hơn, với khả năng xử lý dữ liệu phức tạp như video, âm thanh, và hình ảnh. AI sẽ cải thiện khả năng nhận dạng hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và ra quyết định trong các tình huống không chắc chắn.

AI trong giao thông và xe tự lái

AI sẽ tiếp tục phát triển trong các phương tiện tự lái, không chỉ trong xe ô tô mà còn trong tàu thuyền, máy bay và các phương tiện công cộng, hứa hẹn sẽ làm thay đổi cách chúng ta di chuyển và giảm thiểu tai nạn giao thông.

Song song đó, AI sẽ giúp tối ưu hóa lưu lượng giao thông, giảm tắc nghẽn và cải thiện trải nghiệm di chuyển thông qua hệ thống giao thông thông minh, giúp quản lý và điều phối giao thông hiệu quả hơn.

AI và chăm sóc sức khỏe

AI sẽ phân tích dữ liệu, hỗ trợ chẩn đoán bệnh và phát triển các phác đồ điều trị cá nhân hóa, giúp bác sĩ đưa ra quyết định chính xác hơn. AI có thể phát hiện sớm các bệnh lý như ung thư, bệnh tim và các bệnh mãn tính.

AI trong sáng tạo nội dung

AI sẽ ngày càng thông minh trong việc sáng tạo nghệ thuật, văn học, và thiết kế. Các công cụ ngày càng cải tiến sẽ giúp tạo ra nội dung sáng tạo mà không cần đến sự can thiệp của con người.

AI và tương lai của công việc

Tạo ra công việc mới: Mặc dù AI sẽ thay thế một số công việc, nhưng nó cũng sẽ tạo ra những ngành nghề và cơ hội công việc mới, đòi hỏi kỹ năng và kiến thức chuyên sâu về công nghệ.

Trong kỷ nguyên số, các vấn đề kinh tế ngày càng trở nên phức tạp và đòi hỏi những giải pháp sáng tạo. Chương trình Cử nhân Kinh tế tại trường Đại học VinUni nhấn mạnh các kỹ năng và năng lực cần thiết để làm việc tại Việt Nam và nước ngoài, trong thời kỳ hậu đại dịch, khi các quốc gia tận dụng các công nghệ mới nổi để tăng trưởng kinh tế bền vững.

Đến với VinUni, bạn sẽ được trang bị những kiến thức và kỹ năng cần thiết để thành công trong sự nghiệp. Trường khuyến khích sinh viên kết hợp kiến thức kinh tế với các lĩnh vực khác như công nghệ thông tin, quản trị, và xã hội học. Điều này giúp sinh viên có cái nhìn đa chiều về các vấn đề kinh tế và khả năng đưa ra những quyết định sáng tạo.

Chương trình không ngừng đổi mới, phát triển nội dung giảng dạy để đáp ứng những yêu cầu mới của thị trường lao động và xã hội. Đặc biệt hơn, ở năm cuối, sinh viên sẽ tham gia chương trình thực tập hoặc dự án cuối khóa nhằm tích lũy kinh nghiệm thực tiễn, thông qua thực hành các kỹ năng và kiến thức thu được trong chương trình học. Xây dựng mạng lưới và khả năng kết nối sâu sắc hơn với các doanh nghiệp và củng cố sự phát triển nghề nghiệp của mình.

Kinh tế học thuộc chương trình Cử nhân Kinh tế tại VinUni

Như vậy chúng ta vừa tìm hiểu được trí tuệ nhân tạo ra đời khi nào, trí tuệ nhân tạo đã trải qua nhiều giai đoạn từ sơ khai đến phát triển mạnh mẽ như ngày nay. AI đang dần trở thành công nghệ chủ đạo trong nhiều lĩnh vực và có tiềm năng cách mạng hóa nhiều ngành công nghiệp trong tương lai. Tuy nhiên, AI cũng đặt ra những thách thức về đạo đức, quyền riêng tư và an toàn mà chúng ta cần giải quyết khi tiếp tục phát triển và ứng dụng nó.