Tâm lý học đại cương là gì? Nhận thức trong Tâm lý học đại cương

“Tâm lý học đại cương là gì?” là câu hỏi được nhiều người thắc mắc khi hứng thú với ngành này. Đây là một ngành đầy thách thức và phức tạp, thế nhưng cũng vô cùng thú vị. Bạn sẽ lý giải những cảm xúc, tâm lý của nhiều người khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết này nhé!

Tâm lý học đại cương là gì?

Tâm lý học đại cương là gì? Đây một ngành khoa học xã hội với nhiều thách thức và sự phức tạp. Thế nhưng nó cũng vô cùng thú vị khi nghiên cứu về hành vi và tâm trí con người. Xuất phát từ những nỗ lực hiểu biết bản chất của nhận thức và cảm xúc, Tâm lý học đã phát triển thành một lĩnh vực rộng lớn hơn. Trong đó, ngành bao gồm nhiều chi nhánh khác nhau như: Tâm lý lâm sàng, tTm lý học thử nghiệm.

Đại cương về Tâm lý học không chỉ giới thiệu những khái niệm cơ bản nhất, mà nó còn cung cấp một cái nhìn toàn diện về cách thức các nhà khoa học tiếp cận và giải quyết câu hỏi liên quan đến hành vi của con người.

Tâm lý học và thời đại hiện nay

Trong thời đại hiện nay, mọi khía cạnh trong cuộc sống đều được nghiên cứu dưới góc độ tâm lý học. Vì thế, sự hiểu biết về tâm lý học trở nên thiết yếu hơn bao giờ hết. Từ việc đua ra quyết định trong kinh doanh cho đến các vấn đề về sức khỏe tâm lý trong cộng đồng, ngành Tâm lý học cung cấp công cụ cần thiết để phân tích và cải thiện hành vi của con người. Vì thế, Tâm lý học đại cương không chỉ là một môn học nhập môn, mà nó còn là cơ sở để tiến xa hơn vào các nghiên cứu chuyên sâu hoặc các ứng dụng thực tiễn.

Bằng cách trang bị cho sinh viên một nền tảng vững chắc về lý thuyết và phương pháp nghiên cứu Tâm lý học, môn học này sẽ mở ra một cánh cửa to lớn để sinh viên khám phá và hiểu biết rộng hơn về chính mình và những người xung quanh. Qua đó, chúng ta có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và đóng góp vào sự phát triển của xã hội.

Lịch sử ngành Tâm lý học

Tâm lý học là một lĩnh vực nghiên cứu có chiều dài lịch sử phát triển phong phú. Nó được bắt đầu từ thời cổ đại với những suy nghĩ triết học đầu tiên về tâm trí và hành vi của con người. Trong thời kỳ cổ điển, các triết gia như Plato và Aristotle đã đặt nền móng cho việc nghiên cứu Tâm lý học bằng cách phân tích các khái niệm. Điển hình như nhận thức, cảm xúc và trí tuệ. Tuy nhiên, Tâm lý học chỉ bắt đầu được công nhận như một ngành khoa học độc lập vào cuối thế kỷ 19, sau khi Wilhelm Wundt thành lập phòng thí nghiệm đầu tiên tại Đức vào năm 1879.

Sự kiện này đã đánh dấu sự khởi đầu của ngành Tâm lý học thực nghiệm. Và từ đó, ngành này bắt đầu phát triển nhanh chóng với việc thành lập các phòng thí nghiệm ở khắp nơi trên thế giới. Trong những năm đầu của thế kỷ 20, các nhà tâm lý học như William James và John Watson đã đưa ra những cách tiếp cận khác nhau đối với Tâm lý học. Điều đó bao gồm Tâm lý học nhận thức, Hành vi học và Phân tâm học.

Tâm lý học đại cương là một ngành khoa học xã hội với nhiều thách thức và sự phức tạp

Phân tâm học của Freud là gì?

Khi tìm hiểu về Tâm lý học đại cương là gì, chúng ta thường nghe đến cụm từ “Phân tâm học Freud”. Vậy đó chính xác là gì?

Phân tâm học của Freud nhấn mạnh vào vai trò của tiềm thức và các xung đột với tâm lý nội tại. Điều đó đã tạo ra một cuộc cách mạng trong việc hiểu về nhân cách và rối loạn tâm thần. Trong khi đó, Watson và những người theo chủ nghĩa hành vi như B.F. Skinner đã phản đối cách tiếp cận này. Họ chỉ tập trung vào việc nghiên cứu hành vi để quan sát được mà không cần đến giả thiết về tâm trí.

Trong những thập kỷ tiếp theo, ngành Tâm lý học tiếp tục phát triển và mở rộng với các nhánh mới. Điển hình như Tâm lý học xã hội, Tâm lý học phát triển, Tâm lý học công nghiệp và tổ chức cùng nhiều lĩnh vực khác. Sự đa dạng này không chỉ phản ánh sự phức tạp của hành vi và tâm trí cua con người, chúng còn chứng tỏ tầm quan trọng của việc áp dụng các phương pháp khoa học để giải quyết các vấn đề thực tiễn trong đời sống và công việc.

Phân tâm học của Freud nhấn mạnh vào vai trò của tiềm thức và các xung đột với tâm lý nội tại

Nhận thức trong Tâm lý học đại cương

Nhận thức là một lĩnh vực trọng tâm của ngành Tâm lý học đại cương. Nó nghiên cứu về cách chúng ta nhận thức, xử lý thông tin và giải quyết vấn đề phức tạp. Các quá trình nhận thức này bao gồm nhận thức, nhớ, học tập, suy nghĩ và ngôn ngữ. Những quá trình này không chỉ là cơ sở của các hành vi có chủ đích, mà chúng còn là chìa khóa giải thích cách con người tương tác và phản ứng lại với môi trường xung quanh.

Nhận thức

Nhận thức bắt đầu với quá trình nhận thức thông tin từ môi trường thông qua các giác quan. Các nhà Tâm lý học nhận thức nghiên cứu cách con người biến đổi, lưu trữ và truy xuất thông tin này. Một ví dụ điển hình là nghiên cứu về cách chúng ta nhận diện khuôn mặt. Nhận diện khuôn mặt không chỉ đơn giản là nhận thức thị giác, nó còn bao gồm việc xử lý các đặc điểm để nhận dạng danh tính và cảm xúc của người khác.

Học tập và ghi nhớ

Học tập là quá trình mà thông qua đó chúng ta thu nhận kiến thức mới. Trong khi nhớ là khả năng lưu trữ và truy xuất thông tin về sau. Nghiên cứu về trí nhớ đã tiết lộ rằng trí nhớ không phải là một kho lưu trữ tĩnh mà là cả một quá trình động. Nó liên tục được cập nhật và tái cấu trúc. Các kỹ thuật như lặp lại và giúp cố trí nhớ và cải thiện khả năng nhớ lâu dài.

Suy nghĩ và ngôn ngữ

Suy nghĩ là một quá trình sử dụng thông tin để xây dựng lập luận, giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định. Ngôn ngữ là một khía cạnh quan trọng của suy nghĩ, phản ánh khả năng suy nghĩ và ảnh hưởng đến cách chúng ta cấu trúc suy nghĩ đó. Nghiên cứu về ngôn ngữ không chỉ giới hạn ở từ vựng hay ngữ pháp, mà nó còn bao gồm cả khả năng sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp một cách hiệu quả.

Nhận thức là một lĩnh vực trọng tâm của ngành Tâm lý học đại cương

Các giai đoạn phát triển tâm lý mà bạn cần biết

Phát triển tâm lý là một lĩnh vực quan trọng trong Tâm lý học đại cương. Nó nghiên cứu cách con người thay đổi theo thời gian từ khi mới sinh cho đến khi già đi. Phát triển tâm lý không chỉ bao gồm những sự phát triển về thể chất, mà nó còn bao gồm sự phát triển nhận thức, xã hội và cảm xúc. Các nhà Tâm lý học phân chia sự phát triển này thành nhiều giai đoạn. Bắt đầu từ thời kỳ sơ sinh, trẻ em, thiếu niên, người lớn đến người già. Và mỗi giai đoạn đều có những đặc điểm và thách thức riêng.

Sơ sinh và trẻ nhỏ

Đây là giai đoạn đầu của cuộc đời bắt đầu từ khi mới sinh đến 3 tuổi. Nó có đặc trưng là sự phát triển nhanh chóng về thể chất và nhận thức. Trong giai đoạn này, trẻ nhỏ học cách nhận diện, tương tác với môi trường xung quanh. Và chsng phát triển các kỹ năng ngôn ngữ cơ bản. Các nhà nghiên cứu như Jean Piaget đã mô tả giai đoạn này là thời kỳ của “hoạt động cảm giác – vận động”. Đây là nơi trẻ em khám phá thế giới thông qua giác quan và hành động vật lý.

Thiếu niên

Thời kỳ thiếu niên kéo dài từ 12 đến 18 tuổi. Đây llà một giai đoạn chuyển tiếp quan trọng khi trẻ bắt đầu hình thành nhận thức về trừu tượng và khả năng tư duy phản biện. Đây là thời điểm các vấn đề về bản sắc, sự tự lập và mối quan hệ xã hội trở nên rõ ràng hơn. Erik Erikson, một nhà Tâm lý học phát triển, đã nhấn mạnh vào vai trò của sự phát triển bản sắc trong giai đoạn này. Ngoài ra còn có sự khủng hoảng và tái cấu trúc bản sắc cá nhân.

Người lớn và người già

Cuộc sống người lớn, từ khoảng 20 tuổi trở đi, chứng kiến sự ổn định nghề nghiệp, quan hệ gia đình và xã hội. Sự phát triển trong giai đoạn này thường liên quan đến các cam kết lâu dài. Điển hình như hôn nhân, sự nghiệp hay nuôi dạy con cái. Erikson mô tả các thách thức của giai đoạn này như là đạt được sự gần gũi so với sự cô lập. Khi tiến vào tuổi già, mọi người thường đối mặt với những thay đổi về thể chất và nhận thức. Nhưng nó cũng có cơ hội để suy ngẫm về cuộc đời và ý nghĩa cá nhân.

Phát triển tâm lý là một quá trình liên tục và đa dạng. Và mỗi cá nhân trải qua các giai đoạn này theo những cách khác nhau. Việc nghiên cứu sâu vào lĩnh vực này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các giai đoạn của cuộc đời, mà chúng còn cung cấp kiến thức cần thiết để hỗ trợ sự phát triển lành mạnh ở mỗi giai đoạn.

Các giai đoạn phát triển tâm lý mà bạn cần biết

Nên học ngành Tâm lý học tại đâu?

Chương trình Cử nhân Tâm lý học tại Viện Khoa học và Giáo dục Khai phóng, Đại học VinUni đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn có sự phát triển toàn diện. Sinh viên sẽ được đào tạo đầy đủ kiến thức và kỹ năng để theo đuổi sự nghiệp thành công trong ngành Tâm lý học. Nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0.

Cơ sở lý luận cho phát triển chương trình giảng dạy là đào tạo những gì xã hội cần và sinh viên mong muốn. Chương trình trang bị cho sinh viên nền tảng lý thuyết và kiến thức chuyên sâu về Tâm lý học. Qua đó để phát triển sự hiểu biết sâu sắc về suy nghĩ, hành vi và cảm xúc của con người.

Ngoài ra còn có khả năng đánh giá chuyên môn về các lĩnh vực Tâm lý học xã hội, tâm lý học học đường và tâm lý học tổ chức và kinh doanh. Sinh viên sẽ có cơ hội phát triển các kiến thức liên ngành cũng như tư duy phản biện và sáng tạo mạnh mẽ.

Đại học VinUni là nơi đào tạo ngành Tâm lý học tốt nhất

Trên đây là những thông tin mà bạn cần biết về Tâm lý học đại cương là gì. Có thể nói, Tâm lý học là một ngành phức tạp nhưng cũng vô cùng thú vị. Bạn sẽ hiểu rõ hơn về con người và xã hội xung quanh. Từ đó, bạn sẽ có khả năng hiểu rõ bản thân, con người và thay đổi hành vi tích cực hơn.