Những thói quen hàng ngày có thể làm tăng nguy cơ ung thư hắc tố

Ung thư hắc tố là một trong những loại ung thư da nguy hiểm nhất, có khả năng di căn nhanh và gây tử vong cao nếu không được phát hiện sớm. Nhiều người nghĩ rằng ung thư hắc tố chỉ xảy ra do yếu tố di truyền hoặc tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, một số thói quen hàng ngày tưởng chừng vô hại cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc căn bệnh này. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu những hành vi có thể khiến bạn dễ mắc ung thư hắc tố để có cách phòng tránh hiệu quả qua bài viết sau đây. 

Ung thư hắc tố có khả năng di căn nhanh đến các cơ quan khác trong cơ thể

Tổng quan về ung thư hắc tố

Ung thư hắc tố (Melanoma) là một loại ung thư da nguy hiểm, xuất phát từ các tế bào sắc tố (melanocytes) – tế bào sản xuất melanin, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. So với các loại ung thư da khác, ung thư hắc tố có khả năng di căn nhanh đến các cơ quan khác trong cơ thể, làm tăng nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện và điều trị sớm.

Có nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư hắc tố, trong đó các nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:

• Tiếp xúc với tia cực tím (Ultraviolet – UV): Tia UV từ ánh nắng mặt trời hoặc từ giường tắm nắng nhân tạo có thể làm tổn thương DNA (Deoxyribonucleic Acid) của tế bào da, dẫn đến đột biến và hình thành ung thư.
• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người từng mắc ung thư hắc tố, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.
• Có nhiều nốt ruồi bất thường: Những người có nhiều nốt ruồi không điển hình (Dysplastic Nevi) có nguy cơ cao phát triển thành ung thư hắc tố.
• Làn da sáng màu: Người có làn da trắng, tóc vàng hoặc đỏ, mắt sáng màu thường dễ bị tổn thương hơn bởi tia UV, làm tăng nguy cơ mắc ung thư da.
• Suy giảm hệ miễn dịch: Những người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như bệnh nhân cấy ghép nội tạng hoặc người nhiễm HIV/AIDS, có nguy cơ cao hơn.

Thói quen hàng ngày làm tăng nguy cơ ung thư hắc tố

Mặc dù yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng, nhưng nhiều thói quen hàng ngày cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư hắc tố mà không phải ai cũng nhận ra. Dưới đây là những thói quen phổ biến nhất:

Không sử dụng kem chống nắng thường xuyên

Kem chống nắng là lá chắn quan trọng bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV. Việc bỏ qua kem chống nắng hoặc sử dụng không đúng cách khiến da dễ bị tổn thương, làm tăng nguy cơ đột biến tế bào da.

Giải pháp: Sử dụng kem chống nắng có SPF (Sun Protection Factor) từ 30 trở lên mỗi ngày, ngay cả khi trời râm mát hoặc trong nhà có ánh sáng mạnh.

Thích tắm nắng hoặc sử dụng giường tắm nắng nhân tạo

Tắm nắng hoặc sử dụng giường tắm nắng (tanning bed) có thể khiến da tiếp xúc với tia UV mạnh, làm tăng nguy cơ ung thư hắc tố. Những người có thói quen này thường có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn người không tắm nắng.

Giải pháp: Hạn chế tắm nắng trực tiếp, đặc biệt vào khung giờ 10h – 16 giờ. Nếu muốn có làn da rám nắng, hãy sử dụng sản phẩm làm rám da an toàn thay vì giường tắm nắng.

Không bảo vệ da khi ra ngoài trời làm tăng nguy cơ ung thư hắc tố

Không bảo vệ da khi ra ngoài trời

Nếu bạn ra ngoài trời mà không đội mũ, mặc quần áo dài tay hay đeo kính râm, làn da sẽ dễ bị tác động bởi tia UV. Những vùng da như mặt, cổ, tay và chân thường xuyên tiếp xúc với nắng, làm tăng nguy cơ tổn thương.

Giải pháp: Mặc áo chống nắng, đội mũ rộng vành và đeo kính râm chống tia UV khi ra ngoài trời.

Hút thuốc lá

Hút thuốc không chỉ ảnh hưởng đến phổi mà còn làm tăng nguy cơ ung thư da. Các hóa chất trong thuốc lá có thể gây tổn thương DNA của tế bào da, làm suy giảm khả năng tự phục hồi của cơ thể.

Giải pháp: Nếu đang hút thuốc, hãy tìm cách cai thuốc sớm để giảm nguy cơ mắc ung thư hắc tố và các loại ung thư khác.

Sử dụng mỹ phẩm chứa hóa chất độc hại

Một số loại mỹ phẩm làm trắng da hoặc chứa hóa chất mạnh có thể khiến da trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng, làm tăng nguy cơ tổn thương và ung thư hắc tố.

Giải pháp: Chọn mỹ phẩm có thành phần an toàn, không chứa hydroquinone hoặc parabens và luôn tẩy trang sạch sẽ mỗi ngày.

• Hydroquinone: Đây là một hợp chất hóa học được sử dụng trong các sản phẩm làm trắng da nhờ khả năng ức chế sản sinh melanin. Tuy nhiên, nếu sử dụng lâu dài hoặc ở nồng độ cao, hydroquinone có thể gây kích ứng da, mất sắc tố vĩnh viễn và một số tác dụng phụ khác.
• Parabens: Đây là nhóm chất bảo quản phổ biến trong mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân. Parabens giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc, kéo dài thời gian sử dụng của sản phẩm. Tuy nhiên, chúng cũng gây tranh cãi vì có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố khi sử dụng lâu dài.

Không kiểm tra da định kỳ

Việc bỏ qua các dấu hiệu bất thường trên da có thể khiến ung thư hắc tố phát triển âm thầm. Nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn.

Giải pháp: Kiểm tra da thường xuyên, nếu thấy nốt ruồi thay đổi màu sắc, kích thước hoặc xuất hiện tổn thương lạ, hãy đi khám bác sĩ da liễu ngay.

Tiếp xúc với hóa chất độc hại trong môi trường làm việc

Những người làm việc trong ngành hóa chất, xây dựng hoặc nông nghiệp có nguy cơ cao tiếp xúc với các chất độc như arsenic, formaldehyde – những chất có thể gây ung thư da.

Giải pháp: Luôn đeo đồ bảo hộ lao động và rửa sạch da sau khi tiếp xúc với hóa chất.

Tiếp xúc với hóa chất độc hại trong môi trường làm việc có thể gây ung thư da

Không cung cấp đủ nước và dưỡng chất cho da

Da khô và thiếu dưỡng chất sẽ dễ bị tổn thương hơn trước tác động của tia UV, làm tăng nguy cơ mắc ung thư hắc tố.

Giải pháp: Uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày và bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, C, E để giúp da khỏe mạnh hơn.

Lười vận động và căng thẳng kéo dài

Căng thẳng có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể khó chống lại sự phát triển của tế bào ung thư. Lối sống ít vận động cũng làm giảm khả năng đào thải độc tố khỏi cơ thể.

Giải pháp: Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để tập thể dục, kết hợp với các phương pháp giảm căng thẳng, lo âu như yoga hoặc thiền.

Không điều trị kịp thời các tổn thương da

Các vết thương hở hoặc sẹo lâu lành có thể trở thành điểm khởi phát của ung thư hắc tố nếu không được chăm sóc đúng cách.

Giải pháp: Điều trị kịp thời các vết thương da và tránh để vết thương tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.

Có thể thấy, những thói quen hàng ngày tưởng chừng vô hại có thể âm thầm làm tăng nguy cơ mắc ung thư hắc tố. Việc bảo vệ làn da khỏi tia UV, duy trì lối sống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này. Hãy thay đổi thói quen ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của chính bản thân bạn. 

Lý do bạn nên học ngành Bác sĩ Y khoa tại VinUni? 

Việc nâng cao nhận thức và tìm hiểu sâu hơn về các bệnh lý như ung thư hắc tố không chỉ giúp chúng ta phòng tránh mà còn đóng vai trò quan trọng trong công tác y tế dự phòng và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Để có thể góp phần vào sự phát triển của ngành Y và trở thành những chuyên gia y tế xuất sắc, môi trường giáo dục bài bản và tiên tiến là yếu tố quan trọng.

Viện Khoa học Sức khỏe của trường Đại học VinUni cam kết đào tạo thế hệ bác sĩ có chuyên môn cao, tinh thần trách nhiệm và y đức vững vàng. Chương trình Bác sĩ Y khoa tại VinUni không chỉ tập trung vào đào tạo lâm sàng mà còn chú trọng phát triển kỹ năng nghiên cứu, tư duy phản biện và tính chuyên nghiệp, giúp sinh viên có đủ năng lực để ứng phó với những thách thức y khoa hiện nay.

Viện Khoa học Sức khỏe của VinUni cam kết đào tạo thế hệ bác sĩ có chuyên môn cao, tinh thần trách nhiệm và y đức vững vàng

Sinh viên VinUni sẽ được học tập trong môi trường hiện đại, tiếp cận với các nghiên cứu tiên tiến và có cơ hội hợp tác với các chuyên gia y tế hàng đầu. Đặc biệt, với sự hợp tác chiến lược cùng Đại học Pennsylvania – một trong những trường y khoa hàng đầu thế giới, chương trình đào tạo tại VinUni đảm bảo mang đến chất lượng giáo dục đẳng cấp quốc tế.

Nếu bạn có đam mê với lĩnh vực y tế, mong muốn đóng góp vào sự phát triển của nền y khoa và chăm sóc sức khỏe cộng đồng, VinUni sẽ là nơi học tập lý tưởng để hiện thực hóa ước mơ trở thành bác sĩ chuyên môn cao, có tâm và có tầm.

Xem thêm bài viết: Người bị huyết áp thấp: Nên làm gì và không nên làm gì?