Tăng trưởng kinh tế là vấn đề được người dân cũng như mỗi quốc gia thế giới đặc biệt quan tâm. Tăng trưởng kinh tế bền vững giúp một quốc gia phát triển lâu bền, song trong đó sẽ luôn tồn tại những mặt tích cực cũng như những hạn chế. Trong đó, nước ta cũng không phải là ngoại lệ, so với các nước trong khu vực và trên thế giới, Việt Nam vẫn đang nằm trong nhóm các nước đang phát triển nên việc tăng trưởng kinh tế còn gặp nhiều vấn đề hạn chế. Vậy tăng trưởng kinh tế là gì? Tăng trưởng kinh tế đóng vai trò như thế nào của một quốc gia? Và hạn chế lớn nhất của sự tăng trưởng kinh tế nước ta trong thời gian qua là gì? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế của một quốc gia
Trước khi đi vào tìm hiểu hạn chế lớn nhất của sự tăng trưởng kinh tế nước ta trong thời gian qua là gì, chúng ta cùng tìm hiểu tốc độ tăng trưởng kinh tế cũng như những yếu tố ảnh hưởng là gì nhé!
Tốc độ tăng trưởng kinh tế được hiểu như thế nào?
Kinh tế được hiểu là tổng thể những mối quan hệ có sự tương tác qua lại lẫn nhau giữa con người với con người, liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh nhằm tạo ra sản phẩm, hàng hóa để buôn bán, trao đổi trên thị trường. Mục đích chính của kinh tế nhằm đề ra các biện pháp để tối đa hóa nguồn tài nguyên và nguồn lực hiệu quả nhất, từ đó đảm bảo giao thương thuận lợi giúp phát triển mỗi cá nhân đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Tốc độ tăng trưởng có thể hiểu là độ nhanh hay chậm của sự gia tăng tổng sản phẩm quốc nội của quốc gia (Gross Domestic Products – GDP) hoặc tổng sản lượng quốc dân hay những quy mô sản lượng quốc gia tính bình quân trên đầu người trong một thời gian nhất định.
Tăng trưởng kinh tế được hiểu là sự gia tăng của tổng sản phẩm quốc nội của quốc gia hoặc tổng sản lượng quốc dân hay với những quy mô sản lượng quốc gia tính bình quân trên đầu người trong một thời gian nhất định. Sự tăng trưởng kinh tế phụ thuộc vào quá trình tích lũy tài sản cụ thể (vốn, lao động, đất đai) và quá trình đầu tư tài sản có năng suất.
Từ những khái niệm trên có thể hiểu tốc độ tăng trưởng kinh tế thực được biểu thị bằng phần trăm thể hiện tốc độ thay đổi trong GDP của một quốc gia từ năm này sang năm khác. Ngoài ra còn một thước đo kinh tế khác đó là tổng sản phẩm quốc dân (Gross National Products – GNP) thường được ưu tiên nếu nền kinh tế quốc gia cơ bản phụ thuộc vào thu nhập nước ngoài
Tốc độ tăng trưởng kinh tế thường được đánh giá bởi các chỉ tiêu cụ thể:
- Tổng sản phẩm quốc nội (GDP)
- Tổng sản phẩm quốc dân (GNP)
Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng kinh tế
Một số nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế là lao động, vốn, tài nguyên đất, tri thức, công nghệ và kỹ năng của người lao động. Trải qua nhiều năm phát triển, hiện nay vốn được coi là yếu tố thiết yếu đầu tiên đảm bảo tăng trưởng bởi nếu thu nhập của người lao động thấp thì sẽ không để ra được những khoản tiết kiệm cao, từ đó mức đầu tư sẽ thấp dẫn đến tăng trưởng thấp và vì vậy thu nhập của người lao động lại thấp.
Yếu tố về công nghệ được hiểu là những thành tự kiến thức khoa học, nghiên cứu và đưa ra những nguyên lý, thử nghiệm về cải tiến sản phẩm, quy trình công nghệ hay thiết bị kỹ thuật. Ngoài ra còn được hiểu là sự áp dụng phổ biến các kết quả nghiên cứu, thử nghiệm và thực tế nhằm nâng cao trình độ phát triển chung của sản xuất
Yếu tố văn hóa – xã hội: có tác động lớn đến quá trình phát triển của đất nước, nó bao trùm nhiều mặt từ các tri thức phổ thông đến các tích lũy tinh hoa của văn minh nhân loại về khoa học, công nghệ, văn học, lối sống và cách ứng xử trong quan hệ giao tiếp, phong tục tập quán, … Trình độ văn hóa tương đồng với trình độ văn minh và sự phát triển của mỗi quốc gia. Tạo dựng quá trình tăng trưởng và phát triển bền vững thì đầu tư cho văn hóa được xem là đầu tư cần thiết và đi trước một bước so với đầu tư sản xuất.
Yếu tố thể chế kinh tế – chính trị – xã hội: tác động nhiều đến quá trình phát triển đất nước, tạo dựng hành lang pháp lý và môi trường xã hội theo cho các nhà đầu tư như một lực lượng đại diện ý chó của xã hội theo lợi ích cộng đồng, thể hiện thông qua dự kiến mục tiêu phát triển, nguyên tắc tổ chức quản lý kinh tế xã hội, hệ thống pháp luật, chế độ chính sách, công cụ và bộ máy tổ chức thực hiện
Có thể thấy, lao động là nhân tố quan trọng thể hiện ở mặt năng suất lao động và phần lớn kỹ năng, óc sáng tạo và sự phân công lao động. Tuy nhiên tư bản và vốn cũng cũng có vai trò quan trọng không kém, muốn tăng năng suất lao động thì phải đầu tư vào máy móc, công cụ mới hoặc cải tiến để thuận lợi cho lao động.
Hạn chế lớn nhất của sự tăng trưởng kinh tế nước ta trong thời gian qua là gì?
Mặc dù kinh tế Việt Nam sau đại dịch ghi nhận sự phục hồi tích cực, đạt kết quả ấn tượng, song nhóm chuyên gia cho rằng vẫn còn những hạn chế, thách thức chính. Trong số đó, hạn chế lớn nhất của sự tăng trưởng kinh tế nước ta trong thời gian qua là tăng trưởng chủ yếu theo bề rộng, hạn chế trong việc tăng trưởng theo chiều sâu gắn liền với công nghệ kỹ thuật hiện đại trong sản xuất.
Bên cạnh đó, vấn đề rủi ro, thách thức từ bên ngoài vẫn đang hiện hữu. Cạnh tranh chiến lược giữa các quốc gia, đối tác lớn, căng thẳng thương mại và công nghệ còn leo thang và khó đoán; Chính trị phức tạp và thiên tai, lũ lụt ảnh hưởng tới khả năng phục hồi kinh tế toàn cầu.
Ngoài ra, các tổ chức quốc tế, chuyên gia tiếp tục cảnh báo về rủi ro bất ổn tài chính toàn cầu, có thể dẫn đến bong bóng tài sản tài chính.
Ngành Kinh tế học tại trường đại học VinUni
Chương trình Cử nhân Kinh tế tại Viện Khoa học và Giáo dục Khai phóng, trường Đại học VinUni, được thiết kế nhằm trang bị cho sinh viên các kỹ năng và năng lực cần thiết để làm việc hiệu quả trong cả môi trường trong nước và quốc tế. Điều này càng trở nên quan trọng trong bối cảnh hậu đại dịch, khi các quốc gia đang tận dụng công nghệ hiện đại để thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững. Chương trình Cử nhân Kinh Tế tại Viện Khoa học và Giáo dục Khai phóng thuộc trường Đại học VinUni không chỉ đáp ứng nhu cầu học tập của sinh viên mà còn phản ánh những yêu cầu thực tiễn từ xã hội. Đây là lựa chọn lý tưởng dành cho bạn nào đang muốn theo đuổi ngành kinh tế, giúp bạn nuôi dưỡng ước mơ góp sức vào quá trình phát triển nền kinh tế nước nhà. Hơn hết, VinUni là ngôi trường có chương trình đào tạo được xác thực chất lượng bởi Đại học Cornell và được thiết kế bởi đội ngũ học thuật quốc tế hàng đầu.
Trong quá trình học tập, bạn sẽ được trao dồi thêm các năng lực và các kỹ năng cần thiết cho cơ hội làm việc tại Việt Nam cũng như nước ngoài trong thời kỳ hội nhập và ứng dụng công nghệ để tăng trưởng kinh tế bền vững. VinUni còn nêu cao tinh thần cá nhân hóa chương trình học cho sinh viên. Cụ thể, các bạn được tự do lựa chọn môn học đến 30 tín chỉ trong danh mục các môn tự chọn. Mỗi giảng viên sẽ là cố vấn và đồng hành với một sinh viên trong suốt 4 năm học và cũng chính giáo viên đó sẽ hướng dẫn sinh viên thực hiện các dự án nghiên cứu cuối khóa.
Chương trình học Cử nhân Kinh tế bao gồm 4 năm học, trong đó:
- Năm 1 – Khóa học Đại cương: Đại cương Kinh tế học, Xác suất Thống kê trong Khoa học Xã hội
- Năm 2 – Khóa học nền tảng: Đại cương Kinh tế Vi mô, Kinh tế lượng cơ bản, Đại cương Kinh tế Vĩ mô, Phân tích và Dự báo Định lượng.
- Năm 3 + 4 – Khóa học Chuyên môn: Chuyển đổi số/ Đổi mới xã hội: Kinh tế học Vi mô, Học máy, Ứng dụng dữ liệu lớn trong Kinh tế, Ngành Kinh tế phát triển, Kinh tế học sức khỏe, Hệ thống đổi mới trong Khoa học và Công nghệ, Trí tuệ nhân tạo, Cách Mạng Công Nghiệp trong Góc nhìn toàn cầu,…
- Năm 3 + 4 – Khóa học Chuyên môn: Doanh nghiệp, Thị trường và Thể chế: Kinh tế học Vi mô, Ứng dụng Lý thuyết Trò chơi trong Kinh tế, Kinh tế học Hành vi, Thông tin Chiến lược, Kinh tế học thể chế,…
Đến năm cuối, các bạn sẽ tham gia chương trình thực tập hoặc dự án cuối khóa để tích lũy kinh nghiệm thực tiễn thông qua việc thực hành các kỹ năng và kiến thức mà bạn đã được học trong suốt chương trình. Bên cnahj đó, bạn cũng xây dựng các mối quan hệ tốt với các doanh nghiệp, tạo dựng cơ hội phát triển việc làm sau khi tốt nghiệp ra trường.
Hy vọng qua bài viết trên, VinUni đã có thể mang tới bạn những kiến thức hữu ích về tăng trưởng kinh tế cũng như chỉ ra hạn chế lớn nhất của sự tăng trưởng kinh tế nước ta trong thời gian qua là gì. Để duy trì tăng trưởng kinh tế của một quốc gia ở mức ổn định và phát triển lâu bền cần rất nhiều thời gian và công sức. Vì vậy, mỗi quốc gia cũng cần phải xác định rõ các yếu tố ảnh hưởng đến nền kinh tế để có một chính sách, kế hoạch xây dựng rõ ràng mang lại hiệu quả tích cực, bên cạnh đó có thể chỉ ra và cải thiện được những hạn chế của sự tăng trưởng kinh tế của quốc gia đó.
Xem thêm: Tối đa hóa lợi nhuận là gì và phương pháp hiệu quả