Kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch: Vai trò và đối tượng

Kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch là một thủ thuật quan trọng và được sử dụng phổ biến trong chăm sóc y tế hiện đại. Đây là phương pháp giúp đưa thuốc, dịch truyền hoặc dinh dưỡng trực tiếp vào tĩnh mạch của người bệnh, đặc biệt trong các tình huống cấp cứu hoặc điều trị kéo dài. Ngay sau đây hãy cùng tìm hiểu khái niệm, đối tượng và mục đích thực hiện của kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch nhé!

Kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch: Vai trò và đối tượng

Kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch là gì?

Kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch là một thủ thuật y tế nhằm đưa một ống thông nhỏ (catheter) vào trong lòng tĩnh mạch để phục vụ cho nhiều mục đích điều trị như truyền dịch, truyền thuốc, lấy máu xét nghiệm, hoặc nuôi dưỡng tĩnh mạch kéo dài. Catheter thường được đặt vào các tĩnh mạch ngoại vi như ở tay, hoặc tĩnh mạch trung tâm như tĩnh mạch cảnh trong, tĩnh mạch dưới đòn hoặc tĩnh mạch đùi – tùy thuộc vào mục đích sử dụng và tình trạng người bệnh.

Quá trình đặt catheter đòi hỏi sự vô trùng tuyệt đối để tránh nhiễm khuẩn và thường được thực hiện bởi nhân viên y tế có chuyên môn. Kỹ thuật này bao gồm các bước: xác định vị trí tĩnh mạch, sát khuẩn vùng da, dùng kim luồn vào mạch máu, sau đó đưa catheter vào và cố định chắc chắn. Trong một số trường hợp, siêu âm được sử dụng hỗ trợ để tăng độ chính xác và an toàn. Sau khi đặt, catheter cần được theo dõi và chăm sóc đúng cách để phòng ngừa các biến chứng như tắc mạch, viêm tĩnh mạch, hoặc nhiễm trùng. Đây là kỹ thuật phổ biến và quan trọng trong chăm sóc điều trị nội trú.

Kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch là gì?

Trường hợp chỉ định đặt catheter tĩnh mạch

Kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch thường được chỉ định với một số trường hợp sau:

Người bệnh truyền dịch và thuốc trong thời gian dài

Khi người bệnh cần truyền dịch, kháng sinh, hoặc các loại thuốc tĩnh mạch kéo dài mà không thể sử dụng đường uống, đặt catheter tĩnh mạch là lựa chọn cần thiết. Đặc biệt trong các trường hợp điều trị hóa chất ung thư, thuốc có tính ăn mòn cao, việc đặt catheter giúp giảm tổn thương tĩnh mạch ngoại vi và hạn chế phải chọc kim nhiều lần, giúp người bệnh thoải mái và an toàn hơn trong quá trình điều trị kéo dài.

Nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch (nuôi ăn tĩnh mạch)

Với các bệnh nhân không thể ăn uống qua đường tiêu hóa do phẫu thuật, tắc ruột, viêm tụy nặng hoặc suy kiệt, nuôi dưỡng qua tĩnh mạch là phương pháp cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để duy trì sự sống. Trong những trường hợp này, đặt catheter trung tâm là cần thiết để truyền dung dịch dinh dưỡng đặc biệt, giàu năng lượng và dễ hấp thu. Kỹ thuật này cần thực hiện trong môi trường vô trùng và được theo dõi chặt chẽ.

Bệnh nhân lọc máu hoặc chạy thận nhân tạo

Ở những bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối cần chạy thận nhân tạo, việc đặt catheter tĩnh mạch trung tâm là cần thiết để tạo đường vào mạch máu cho máy lọc máu hoạt động. Catheter giúp lấy máu ra và đưa máu đã lọc trở lại cơ thể một cách liên tục và an toàn. Thường vị trí đặt là tĩnh mạch cảnh trong hoặc tĩnh mạch đùi, tùy tình trạng bệnh nhân. Catheter cần được chăm sóc cẩn thận để tránh nhiễm trùng và tắc mạch.

Bệnh nhân cấp cứu hồi sức trong tình trạng nặng

Trong các tình huống cấp cứu như sốc, mất máu nhiều, ngừng tim hô hấp hoặc rối loạn huyết động nghiêm trọng, đặt catheter tĩnh mạch giúp truyền thuốc nhanh chóng và hiệu quả hơn so với đường ngoại vi. Đặc biệt, việc sử dụng thuốc vận mạch, thuốc gây mê hoặc dịch truyền lớn đòi hỏi phải có đường truyền trung tâm ổn định. Kỹ thuật này giúp đảm bảo hiệu quả điều trị kịp thời và cứu sống người bệnh trong tình huống nguy kịch.

Bệnh nhân cần mẫu máu xét nghiệm thường xuyên

Ở những bệnh nhân phải làm xét nghiệm máu liên tục như trong hồi sức tích cực, điều trị ung thư, hoặc theo dõi bệnh lý đông máu, đặt catheter tĩnh mạch trung tâm giúp giảm thiểu việc chọc ven nhiều lần, tránh gây tổn thương mạch máu và đau đớn cho người bệnh. Đường truyền này không chỉ phục vụ lấy máu mà còn có thể truyền thuốc song song, giúp tối ưu hóa quá trình điều trị và theo dõi bệnh nhân.

Trường hợp chỉ định đặt catheter tĩnh mạch

Vai trò của kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch

Đặt catheter tĩnh mạch được thực hiện với một số lợi ích như:

Đảm bảo đường truyền ổn định và lâu dài

Catheter tĩnh mạch giúp thiết lập một đường truyền ổn định, lâu dài cho việc đưa thuốc, dịch hoặc dinh dưỡng vào cơ thể, đặc biệt trong những trường hợp điều trị kéo dài hoặc phức tạp. So với việc chọc ven nhiều lần, đặt catheter giúp giảm tổn thương tĩnh mạch, giảm đau đớn và tạo thuận lợi cho việc chăm sóc bệnh nhân nặng hoặc bệnh nhân cần điều trị liên tục, tránh tình trạng phải tìm ven nhiều lần trong ngày.

Hỗ trợ trong cấp cứu và hồi sức

Trong các tình huống cấp cứu như sốc, ngừng tim, mất máu cấp hoặc tụt huyết áp nghiêm trọng, catheter tĩnh mạch giúp truyền nhanh lượng lớn thuốc hoặc dịch truyền vào cơ thể. Điều này cực kỳ quan trọng để ổn định huyết động và duy trì chức năng sống. Catheter còn hỗ trợ theo dõi áp lực tĩnh mạch trung tâm, giúp bác sĩ đánh giá tình trạng tuần hoàn và đưa ra hướng điều trị chính xác hơn trong hồi sức tích cực.

Phục vụ điều trị chuyên sâu và hóa trị

Trong điều trị ung thư, đặc biệt là hóa trị, nhiều loại thuốc có tính ăn mòn cao và độc với tĩnh mạch ngoại vi. Việc đặt catheter tĩnh mạch trung tâm cho phép truyền thuốc an toàn hơn, tránh gây viêm tĩnh mạch hoặc hoại tử mô tại chỗ tiêm. Ngoài ra, catheter còn được sử dụng để truyền thuốc điều trị lâu dài như kháng sinh mạnh, thuốc dinh dưỡng, hoặc thuốc điều chỉnh nhịp tim trong các bệnh lý tim mạch phức tạp.

Thuận tiện cho việc lấy máu xét nghiệm nhiều lần

Ở những bệnh nhân cần xét nghiệm máu liên tục như trong điều trị hồi sức, theo dõi đông máu hoặc bệnh lý huyết học, catheter giúp giảm số lần chọc ven ngoại vi, từ đó hạn chế đau, tổn thương mô và nhiễm trùng. Việc lấy máu qua catheter nhanh, hiệu quả và thuận tiện hơn nhiều, giúp tiết kiệm thời gian cho cả nhân viên y tế và người bệnh.

Vai trò của kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch

Lý do lựa chọn ngành Y khoa tại Đại học VinUni

Chương trình Bác sĩ Y khoa tại Viện Khoa học Sức khỏe – Đại học VinUni nổi lên như một lựa chọn lý tưởng dành cho những ai mong muốn theo đuổi sự nghiệp y khoa chuyên sâu và bền vững. Nội dung đào tạo được phát triển dựa trên ba trụ cột chính: năng lực lâm sàng (Clinician), phẩm chất nghề nghiệp (Professional) và tư duy nghiên cứu (Researcher). Với sự hợp tác chiến lược cùng Đại học Pennsylvania, một trong những trường đào tạo Y khoa hàng đầu thế giới, chương trình đem đến môi trường học tập toàn diện, nơi sinh viên không chỉ nắm vững kiến thức y học nền tảng mà còn được rèn luyện kỹ năng thực hành trong hệ thống y tế hiện đại và thực tế.

Sinh viên có điều kiện làm việc cùng các chuyên gia đầu ngành, áp dụng kiến thức vào chăm sóc bệnh nhân, phát triển khả năng lâm sàng, kỹ năng giao tiếp. Đặc biệt, chương trình khuyến khích sinh viên chủ động tham gia các hoạt động nghiên cứu dưới sự hướng dẫn của giảng viên và sự hợp tác với các đối tác quốc tế, qua đó không chỉ nâng cao năng lực chuyên môn mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển của nền y học toàn cầu.

Lý do lựa chọn ngành Y khoa tại Đại học VinUni

Trong bối cảnh nền y học hiện đại, kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch được xem là một kỹ năng không thể thiếu của nhân viên điều dưỡng và bác sĩ. Bởi lẽ bất kỳ sai sót nào trong thao tác cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, việc đào tạo chuyên sâu và giám sát thực hành là vô cùng cần thiết để đảm bảo an toàn cho người bệnh.