Yếu tố tác động đến hành vi mua của người tiêu dùng trong thời đại số

Trong thời đại số hóa, hành vi mua của người tiêu dùng đã có nhiều thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt khi công nghệ và Internet ngày càng ảnh hưởng sâu rộng đến các quyết định mua hàng. Việc hiểu rõ các yếu tố tác động đến hành vi tiêu dùng trong kỷ nguyên số là rất quan trọng đối với doanh nghiệp và các nhà tiếp thị, giúp tối ưu hóa chiến lược bán hàng và thúc đẩy doanh thu. Hãy cùng chúng tôi khám phá những yếu tố này trong bài viết dưới đây.

Trong thời đại số hóa, hành vi mua của người tiêu dùng đã có nhiều thay đổi mạnh mẽ

Khái niệm hành vi mua của người tiêu dùng là gì?

Hành vi mua của người tiêu dùng là quá trình mà một cá nhân hoặc nhóm người thực hiện khi quyết định lựa chọn, mua và sử dụng một sản phẩm hoặc dịch vụ. Quá trình này bao gồm các bước từ nhận thức nhu cầu, tìm kiếm thông tin, đánh giá các lựa chọn, ra quyết định mua hàng, cho đến hành động sau khi mua như sử dụng và đánh giá sản phẩm.

Những yếu tố tác động đến hành vi mua của người tiêu dùng

Hành vi mua có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm tâm lý cá nhân (như sở thích, thái độ, niềm tin), các yếu tố xã hội (gia đình, bạn bè, văn hóa), yếu tố kinh tế (thu nhập, giá cả) và các yếu tố môi trường (quảng cáo, xu hướng thị trường). Hành vi này có thể thay đổi tùy theo tình huống, hoàn cảnh và các yếu tố tác động từ bên ngoài.

Dưới đây là một số yếu tố chính tác động đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng trong môi trường kỹ thuật số:

Tác động của công nghệ

Công nghệ đang thay đổi cách thức mà người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm và dịch vụ. Từ các nền tảng mua sắm trực tuyến cho đến việc sử dụng các thiết bị thông minh như điện thoại thông minh (smartphone), hành vi mua của người tiêu dùng đã trở nên linh hoạt và tiện lợi hơn bao giờ hết. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence – AI), dữ liệu lớn (Big Data) và các công nghệ mới như thực tế ảo (Virtual reality – VR), thực tế tăng cường (Augmented Reality – AR) đã giúp khách hàng có thể trải nghiệm sản phẩm một cách trực quan trước khi quyết định mua.

Công nghệ cũng giúp người tiêu dùng dễ dàng tìm kiếm thông tin sản phẩm, đọc đánh giá từ các khách hàng trước, và so sánh giá cả. Các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok cũng trở thành công cụ quan trọng trong việc hình thành hành vi mua của người tiêu dùng, khi các chiến lược Marketing trực tuyến được tối ưu hóa, quảng cáo được cá nhân hóa và dễ dàng tiếp cận đối tượng mục tiêu.

Sự tăng trưởng của thương mại điện tử và mua sắm trực tuyến

Thương mại điện tử (E-commerce) đã thay đổi cách thức tiêu dùng của hàng triệu người trên thế giới. Trước đây, người tiêu dùng phải đến cửa hàng để lựa chọn và mua sắm, nhưng với sự phát triển của các nền tảng thương mại điện tử như Amazon, Shopee, Lazada,… người tiêu dùng hiện nay có thể dễ dàng mua bất kỳ sản phẩm nào chỉ bằng một cú click chuột.

Một yếu tố quan trọng khác trong hành vi mua của người tiêu dùng hiện nay là sự tiện lợi và tiết kiệm thời gian. Người tiêu dùng không còn phải mất thời gian di chuyển đến cửa hàng, mà chỉ cần sử dụng smartphone hoặc máy tính để mua sắm bất kỳ lúc nào và ở đâu. Chính vì vậy, thương mại điện tử đã thay đổi mạnh mẽ thói quen tiêu dùng, làm tăng khả năng mua hàng ngay lập tức, một đặc điểm quan trọng trong thời đại số.

Thương mại điện tử (E-commerce) đã thay đổi cách thức tiêu dùng của hàng triệu người trên thế giới

Sự ảnh hưởng của mạng xã hội

Mạng xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và thay đổi hành vi mua của người tiêu dùng. Các nền tảng như Facebook, Instagram, Twitter, TikTok hay YouTube không chỉ giúp người tiêu dùng kết nối với bạn bè và gia đình mà còn cung cấp những thông tin hữu ích về các sản phẩm và dịch vụ. Các chiến lược quảng cáo trên mạng xã hội đã trở nên cực kỳ mạnh mẽ nhờ khả năng nhắm mục tiêu chính xác, giúp các doanh nghiệp tiếp cận đúng đối tượng khách hàng.

Sự kết hợp giữa Marketing trên mạng xã hội và các chiến lược Influencer Marketing (Tiếp thị qua người ảnh hưởng) cũng giúp định hình hành vi mua của người tiêu dùng. Khi một người nổi tiếng hoặc người có ảnh hưởng trong cộng đồng chia sẻ trải nghiệm với sản phẩm, họ có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng. Do đó, các doanh nghiệp cần chú trọng vào việc xây dựng chiến lược Marketing trên mạng xã hội để tiếp cận và thu hút người tiêu dùng hiệu quả.

Đánh giá và đề xuất từ người tiêu dùng khác

Đánh giá và phản hồi từ khách hàng cũ là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong quyết định mua sắm của người tiêu dùng. Trong thời đại số, người tiêu dùng có thể dễ dàng truy cập vào các nền tảng đánh giá trực tuyến như Google Reviews, TripAdvisor, Amazon Reviews hay các trang web thương mại điện tử khác để tìm hiểu về chất lượng sản phẩm, dịch vụ trước khi quyết định mua.

Ngoài ra, những đề xuất từ bạn bè và người thân cũng ảnh hưởng rất lớn đến hành vi mua của người tiêu dùng. Mạng xã hội và các nhóm cộng đồng online trở thành nơi mà người tiêu dùng chia sẻ kinh nghiệm và giới thiệu những sản phẩm yêu thích, tạo ra một hệ sinh thái chia sẻ thông tin rất mạnh mẽ.

Yếu tố tâm lý và cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định mua hàng

Yếu tố tâm lý và cảm xúc

Trong thời đại số, yếu tố tâm lý và cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định mua hàng. Người tiêu dùng không chỉ tìm kiếm sản phẩm hoặc dịch vụ tốt mà còn muốn tìm thấy sự kết nối cảm xúc. Các thương hiệu hiện nay tập trung vào việc xây dựng một hình ảnh và trải nghiệm cảm xúc qua các chiến dịch Marketing.

Chẳng hạn, các chiến lược quảng cáo tạo ra sự đồng cảm hoặc khơi gợi cảm xúc tích cực sẽ dễ dàng chiếm được sự chú ý và tạo động lực mua hàng mạnh mẽ. Điều này thể hiện qua việc các thương hiệu sử dụng hình ảnh, video, âm nhạc, hay câu chuyện để làm nổi bật những giá trị mà sản phẩm mang lại, không chỉ là chức năng hay tính năng của nó.

Quyền lựa chọn và tính linh hoạt của người tiêu dùng

Trong thời đại số, người tiêu dùng có quyền lựa chọn sản phẩm và dịch vụ từ hàng ngàn cửa hàng trực tuyến khác nhau. Việc dễ dàng tiếp cận nhiều lựa chọn không chỉ tạo cơ hội cho người tiêu dùng tìm được sản phẩm phù hợp nhất mà còn thúc đẩy các doanh nghiệp cạnh tranh và cải tiến liên tục.

Hơn nữa, sự linh hoạt trong các hình thức thanh toán, vận chuyển và đổi trả hàng hóa là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hành vi mua của người tiêu dùng. Các phương thức thanh toán trực tuyến như ví điện tử, thẻ tín dụng, hoặc thanh toán qua các dịch vụ như PayPal ngày càng trở nên phổ biến, giúp quá trình mua sắm trở nên thuận tiện và nhanh chóng hơn.

Như vậy, hành vi mua của người tiêu dùng trong thời đại số đang chịu tác động mạnh mẽ từ nhiều yếu tố khác nhau. Các doanh nghiệp và nhà tiếp thị cần nắm bắt rõ những yếu tố này để xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả, tiếp cận đúng đối tượng và tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm cho khách hàng. Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt, hiểu rõ hành vi mua sắm của người tiêu dùng là chìa khóa để đạt được sự thành công bền vững.

Ngoài kiến thức chuyên sâu, sinh viên theo học ngành Kinh tế tại VinUni còn được trang bị các kỹ năng cần thiết cho sự nghiệp lâu dài

Vì sao chọn VinUni để theo học ngành Kinh tế?

Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và thị trường toàn cầu, việc lựa chọn một chương trình đào tạo kinh tế chất lượng là rất quan trọng. Chương trình Cử nhân Kinh tế tại Viện Khoa học và Giáo dục Khai phóng, trường Đại học VinUni không chỉ cung cấp kiến thức nền tảng về kinh tế mà còn trang bị cho sinh viên các kỹ năng và năng lực cần thiết để làm việc hiệu quả trong môi trường quốc tế, đặc biệt là trong thời kỳ hậu đại dịch. Chương trình đào tạo kết hợp lý thuyết và thực tiễn, với trọng tâm là ứng dụng các công nghệ mới để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Sinh viên VinUni được học hỏi từ một chương trình giảng dạy linh hoạt, nhấn mạnh khả năng tư duy phản biện, sáng tạo, và phát triển tư duy phân tích sâu sắc. Ngoài kiến thức chuyên sâu, sinh viên còn được trang bị các kỹ năng cần thiết cho sự nghiệp lâu dài, bao gồm khả năng học tập suốt đời, nghiên cứu và tư duy khởi nghiệp. Chương trình cũng chú trọng đến trách nhiệm xã hội và đạo đức nghề nghiệp, giúp sinh viên phát triển toàn diện để có thể giải quyết các vấn đề xã hội trong bối cảnh kinh tế hiện đại.

Với những cơ hội thực tập và các dự án cuối khóa, sinh viên sẽ có cơ hội áp dụng lý thuyết vào thực tế, xây dựng mạng lưới kết nối với các doanh nghiệp, và củng cố sự nghiệp trong ngành Kinh tế. Chính vì vậy, VinUni là lựa chọn lý tưởng cho những ai mong muốn phát triển nghề nghiệp trong một môi trường học tập hiện đại và năng động.

Xem thêm bài viết: Phân loại Kinh tế học: Hướng dẫn cho người mới bắt đầu