Triệu chứng ung thư gan thường gặp: Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Ung thư gan là một trong những căn bệnh ung thư nguy hiểm hàng đầu, có tỷ lệ tử vong cao do thường được phát hiện muộn. Việc nhận biết triệu chứng ung thư gan từ sớm có thể giúp người bệnh có cơ hội điều trị hiệu quả hơn. Tuy nhiên, do những dấu hiệu ban đầu của bệnh thường không rõ ràng, nhiều người chủ quan hoặc nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe thông thường. Vậy đâu là những triệu chứng cần đặc biệt chú ý và khi nào bạn nên đi khám bác sĩ? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.

Ung thư gan là một bệnh lý ác tính xảy ra khi các tế bào gan tăng sinh mất kiểm soát, hình thành khối u trong gan

Tổng quan về ung thư gan

Ung thư gan là một bệnh lý ác tính xảy ra khi các tế bào gan tăng sinh mất kiểm soát, hình thành khối u trong gan. Bệnh có thể xuất phát trực tiếp từ gan (ung thư gan nguyên phát) hoặc do tế bào ung thư từ cơ quan khác di căn đến gan (ung thư gan thứ phát). Trong đó, ung thư biểu mô tế bào gan (Hepatocellular Carcinoma – HCC) là loại phổ biến nhất, chiếm phần lớn các trường hợp ung thư gan nguyên phát.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan bao gồm:

• Viêm gan B, C mãn tính: Hai loại virus này có thể gây tổn thương lâu dài, dẫn đến xơ gan và ung thư gan.
• Xơ gan: Quá trình xơ hóa gan làm suy giảm chức năng gan, tăng nguy cơ phát triển tế bào ung thư.
• Lạm dụng rượu bia: Uống nhiều rượu trong thời gian dài có thể gây viêm gan, xơ gan và dẫn đến ung thư gan.
• Béo phì, gan nhiễm mỡ: Tích tụ mỡ trong gan có thể gây viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease – NAFLD), làm tăng nguy cơ ung thư.
• Tiếp xúc với aflatoxin: Aflatoxin là chất độc sinh ra từ nấm mốc trong thực phẩm bảo quản kém, có thể gây đột biến DNA (Deoxyribonucleic Acid), dẫn đến ung thư gan.

Triệu chứng ung thư gan thường gặp

Do ung thư gan thường tiến triển âm thầm ở giai đoạn đầu, việc nhận biết sớm các triệu chứng ung thư gan có ý nghĩa quan trọng trong điều trị và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.

Giai đoạn đầu – Dấu hiệu mờ nhạt

Ở giai đoạn đầu, ung thư gan thường tiến triển âm thầm và không có triệu chứng đặc trưng, khiến người bệnh khó nhận biết. Tuy nhiên, một số dấu hiệu sau có thể xuất hiện:

• Mệt mỏi kéo dài: Cơ thể luôn cảm thấy uể oải, thiếu năng lượng dù đã nghỉ ngơi đầy đủ.
• Chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân: Giảm cân nhanh chóng mà không thay đổi chế độ ăn uống hoặc luyện tập.
• Đầy bụng, khó tiêu: Cảm giác chướng bụng, khó chịu vùng bụng trên do gan bị tổn thương ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.
• Đau tức nhẹ vùng hạ sườn phải: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc thoáng qua, không kéo dài nên dễ bị bỏ qua.

Do những triệu chứng này không rõ ràng và dễ nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác, nhiều người thường chủ quan và không đi kiểm tra sức khỏe sớm.

Khi ung thư gan bước vào giai đoạn tiến triển, các triệu chứng trở nên rõ ràng và nghiêm trọng hơn

Giai đoạn tiến triển – Dấu hiệu rõ ràng hơn

Khi ung thư gan bước vào giai đoạn tiến triển, các triệu chứng trở nên rõ ràng và nghiêm trọng hơn, bao gồm:

• Đau bụng dữ dội vùng hạ sườn phải: Cơn đau có thể kéo dài, lan ra lưng hoặc vai phải do gan bị tổn thương nghiêm trọng.
• Vàng da, vàng mắt: Chức năng gan suy giảm khiến bilirubin trong máu tăng cao, làm da và mắt chuyển sang màu vàng.
• Nước tiểu sẫm màu: Gan không thể lọc và đào thải độc tố hiệu quả, dẫn đến nước tiểu có màu vàng đậm hoặc nâu.
• Ngứa da toàn thân: Chất độc tích tụ trong cơ thể kích thích các dây thần kinh dưới da, gây ngứa ngáy khó chịu.
• Cổ trướng (bụng to do tích dịch): Khi gan không thể sản xuất đủ protein albumin, dịch bị tích tụ trong ổ bụng, khiến bụng sưng to bất thường.
• Xuất huyết tiêu hóa: Tĩnh mạch thực quản bị giãn do áp lực tăng cao, dễ vỡ gây nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Việc chủ động kiểm tra sức khỏe ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường liên quan đến gan có thể giúp phát hiện và điều trị ung thư gan kịp thời. Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu gặp phải một trong những tình trạng sau:

• Đau tức vùng gan kéo dài hơn 2 tuần: Cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng hạ sườn phải không thuyên giảm, ngay cả khi nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giảm đau.
• Vàng da, vàng mắt xuất hiện đột ngột: Đây là dấu hiệu cho thấy chức năng gan bị suy giảm nghiêm trọng, cần được kiểm tra ngay.
• Sụt cân nhanh chóng không rõ nguyên nhân: Nếu cân nặng giảm mạnh trong thời gian ngắn mà không thay đổi chế độ ăn uống hay tập luyện, đó có thể là dấu hiệu của bệnh gan tiến triển.
• Có tiền sử viêm gan B, C hoặc xơ gan: Những bệnh lý này làm tăng nguy cơ ung thư gan, do đó cần theo dõi thường xuyên.
• Gia đình có người mắc ung thư gan: Nếu có người thân trong gia đình từng mắc bệnh, nguy cơ của bạn cũng cao hơn và cần tầm soát sớm.

Ngoài ra, ngay cả khi không có triệu chứng, những người thuộc nhóm nguy cơ cao (mắc viêm gan B, C, xơ gan, béo phì, tiểu đường…) nên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm ung thư gan, giúp tăng cơ hội điều trị thành công.

Phương pháp chẩn đoán ung thư gan

Để xác định chính xác bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm và kỹ thuật chẩn đoán như:

• Xét nghiệm máu AFP (Alpha-Fetoprotein): AFP là một loại protein được gan sản xuất trong thời kỳ bào thai, nhưng ở người trưởng thành, mức AFP trong máu thường rất thấp. Khi nồng độ AFP tăng cao bất thường, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư gan, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào gan (Hepatocellular Carcinoma – HCC).
• Siêu âm gan: Siêu âm gan sử dụng sóng siêu âm để tạo hình ảnh về cấu trúc gan, giúp phát hiện các bất thường như khối u, nang gan hoặc xơ gan. Đây là phương pháp không xâm lấn, an toàn, thường được sử dụng trong tầm soát ung thư gan giai đoạn đầu.
• Chụp chụp cắt lớp vi tính (Computed Tomography Scan – CT Scan) sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết về gan dưới dạng lát cắt, giúp xác định kích thước, vị trí và mức độ lan rộng của khối u.
• Chụp cộng hưởng từ (Magnetic Resonance Imaging – MRI) dùng từ trường và sóng radio để tạo hình ảnh rõ nét hơn về mô gan, đặc biệt hữu ích trong việc phân biệt khối u lành tính và ác tính.
• Sinh thiết gan: Đây là phương pháp xâm lấn, trong đó bác sĩ sẽ dùng kim chuyên dụng để lấy một mẫu mô gan nhỏ và kiểm tra dưới kính hiển vi. Sinh thiết thường được thực hiện khi các phương pháp chẩn đoán hình ảnh chưa đủ rõ ràng để kết luận.

Các xét nghiệm trên thường được kết hợp để đưa ra chẩn đoán chính xác nhất về ung thư gan, giúp xác định giai đoạn bệnh và lên kế hoạch điều trị phù hợp.

Tùy theo giai đoạn bệnh ung thư gan, bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị phù hợp

Các phương pháp điều trị ung thư gan

Tùy theo giai đoạn bệnh, bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị phù hợp:

• Phẫu thuật cắt bỏ khối u: Áp dụng cho những bệnh nhân ung thư gan ở giai đoạn sớm, khi khối u còn nhỏ và chưa lan rộng.
• Ghép gan: Phương pháp này thay thế toàn bộ gan bị bệnh bằng một lá gan khỏe mạnh từ người hiến tạng (có thể là người sống hoặc người đã qua đời). Ghép gan thường được chỉ định cho bệnh nhân ung thư gan giai đoạn đầu có xơ gan nghiêm trọng, khi gan không còn đủ khả năng hoạt động.
• Đốt u bằng sóng cao tần (Radiofrequency Ablation – RFA): Đây là phương pháp ít xâm lấn, sử dụng nhiệt lượng từ sóng cao tần để đốt cháy và tiêu diệt tế bào ung thư. RFA thích hợp với bệnh nhân có khối u nhỏ (dưới 3cm) và không thể phẫu thuật.
• Tắc mạch hóa trị (Transarterial Chemoembolization – TACE): Đây là phương pháp đưa trực tiếp thuốc hóa trị vào động mạch nuôi khối u, đồng thời chặn dòng máu để làm khối u thiếu oxy và chất dinh dưỡng, từ đó làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư.
• Liệu pháp nhắm trúng đích hoặc liệu pháp miễn dịch: Hai phương pháp này được sử dụng khi bệnh đã tiến triển nặng, không thể phẫu thuật và không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị khác.

Mỗi phương pháp có ưu, nhược điểm riêng và cần được bác sĩ tư vấn kỹ lưỡng trước khi áp dụng.

Vì sao chọn VinUni để theo học ngành Y khoa?

Ung thư gan là căn bệnh có tỷ lệ tử vong cao, nhưng nếu phát hiện sớm, người bệnh vẫn có cơ hội kéo dài sự sống và nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc nhận diện sớm triệu chứng ung thư gan đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của đội ngũ y tế chất lượng cao trong việc chẩn đoán, điều trị và nghiên cứu các bệnh lý nguy hiểm.

Tại Việt Nam, Viện Khoa học Sức khỏe của trường Đại học VinUni là một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực đào tạo và nghiên cứu y khoa, với sứ mệnh cải thiện chất lượng hệ thống chăm sóc sức khỏe và kiến tạo thế hệ chuyên gia y tế xuất sắc. Chương trình Bác sĩ Y khoa tại VinUni được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế, giúp sinh viên không chỉ nắm vững kiến thức y học hiện đại mà còn được rèn luyện kỹ năng lâm sàng và tham gia các dự án nghiên cứu thực tiễn ngay từ những năm đầu.

VinUni chú trọng phát triển những phẩm chất cần thiết như tính chuyên nghiệp, đạo đức y khoa và sự thấu cảm

Đặc biệt, VinUni hợp tác chiến lược với Đại học Pennsylvania, một trong tám trường Ivy League danh tiếng của Hoa Kỳ và là đơn vị hàng đầu thế giới về đào tạo y khoa. Nhờ đó, sinh viên VinUni có cơ hội học tập trong môi trường học thuật toàn cầu, tiếp cận phương pháp giảng dạy tiên tiến và phát triển tư duy nghiên cứu y học dưới sự dẫn dắt của các chuyên gia quốc tế.

Không chỉ chú trọng đào tạo chuyên môn, VinUni còn đặt nền tảng vững chắc cho sinh viên phát triển toàn diện về nhân cách và đạo đức nghề nghiệp. Các phẩm chất như tính chuyên nghiệp, tinh thần trách nhiệm, sự thấu cảm với người bệnh và đạo đức y khoa luôn được lồng ghép xuyên suốt trong chương trình học, giúp sinh viên hình thành tư duy của những người bác sĩ tận tâm, cống hiến vì cộng đồng.

Với môi trường học tập tiên tiến và hệ sinh thái hợp tác toàn cầu, VinUni mang đến cơ hội phát triển toàn diện, giúp sinh viên đóng góp tích cực vào nền y học Việt Nam và thế giới. Nếu bạn mong muốn trở thành một bác sĩ giỏi, sẵn sàng đối mặt với những thách thức y khoa và tạo ra giá trị thực sự cho cộng đồng, VinUni chính là nơi học tập lý tưởng để khởi đầu hành trình của bạn.

Xem thêm bài viết: Đau dây thần kinh liên sườn: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả