Tiêm ngừa ung thư cổ tử cung có bắt buộc không? Những điều cần biết

Ung thư cổ tử cung là một trong những căn bệnh nguy hiểm hàng đầu đối với phụ nữ, nhưng may mắn là có thể phòng ngừa bằng vaccine. Vậy tiêm ngừa ung thư cổ tử cung có bắt buộc không? Ai nên tiêm và liệu có tác dụng phụ gì không? Nếu bạn đang có những băn khoăn này, hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây để có cái nhìn đầy đủ nhất về việc tiêm ngừa và những điều cần lưu ý.

Ung thư cổ tử cung là một loại ung thư xảy ra ở cổ tử cung, phần nối giữa tử cung và âm đạo của phụ nữ

Tiêm ngừa ung thư cổ tử cung có bắt buộc không?

Ung thư cổ tử cung là một loại ung thư xảy ra ở cổ tử cung, phần nối giữa tử cung và âm đạo của phụ nữ. Bệnh thường phát triển do nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus) kéo dài, đặc biệt là các chủng nguy cơ cao.

Hiện nay, việc tiêm ngừa ung thư cổ tử cung không phải là quy định bắt buộc tại Việt Nam và nhiều quốc gia khác. Tuy nhiên, đây là một biện pháp y tế được khuyến khích mạnh mẽ bởi Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization – WHO), Bộ Y tế Việt Nam và các chuyên gia y tế để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Lý do tiêm ngừa ung thư cổ tử cung không bắt buộc

• Không phải ai cũng có nguy cơ cao: Mặc dù ung thư cổ tử cung chủ yếu do virus HPV gây ra, không phải ai cũng có nguy cơ mắc bệnh như nhau. Những người chưa từng quan hệ tình dục hoặc có đời sống tình dục an toàn có nguy cơ thấp hơn.
• Chi phí tiêm phòng: Hiện tại, vaccine HPV chưa được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng miễn phí ở Việt Nam, khiến nhiều người còn chần chừ vì chi phí khá cao.
• Không thay thế kiểm tra định kỳ: Tiêm vaccine giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nhưng không bảo vệ 100%, do đó phụ nữ vẫn cần khám phụ khoa và làm xét nghiệm Pap smear (Phết tế bào cổ tử cung) định kỳ.

Vì sao vẫn nên tiêm ngừa ung thư cổ tử cung?

Dù không bắt buộc, nhưng tiêm vaccine HPV được xem là “lá chắn” hiệu quả chống lại ung thư cổ tử cung. 

• Phòng ngừa hiệu quả ung thư cổ tử cung : HPV là nguyên nhân chính gây ra hơn 95% các ca ung thư cổ tử cung và vaccine giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh.
• Bảo vệ trước nhiều bệnh do HPV gây ra: Ngoài ung thư cổ tử cung, HPV còn có thể gây ung thư âm hộ, âm đạo, hậu môn và mụn cóc sinh dục.
• Hiệu quả cao khi tiêm sớm: Tiêm vaccine trước khi tiếp xúc với virus (trước khi có quan hệ tình dục) giúp cơ thể tạo kháng thể mạnh mẽ hơn.
• Giảm gánh nặng y tế và tài chính: Điều trị ung thư cổ tử cung tốn kém và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, trong khi vaccine là biện pháp phòng ngừa đơn giản và hiệu quả.
• Bảo vệ cộng đồng: Khi nhiều người được tiêm chủng, nguy cơ lây nhiễm HPV giảm, giúp bảo vệ cả những người chưa thể tiêm vaccine.

Dù đã tiêm phòng, phụ nữ vẫn nên khám sàng lọc định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, đảm bảo phòng ngừa ung thư cổ tử cung toàn diện.

Dù không bắt buộc, nhưng tiêm vaccine HPV được xem là “lá chắn” hiệu quả chống lại ung thư cổ tử cung

Những điều cần biết trước khi tiêm ngừa ung thư cổ tử cung

Trước khi tiêm vaccine ngừa ung thư cổ tử cung, bạn nên nắm rõ các thông tin sau:

Ai nên tiêm vaccine HPV?

Theo khuyến cáo, vaccine HPV được đề nghị cho:

• Nữ giới từ 9 đến 26 tuổi, đặc biệt trước khi có quan hệ tình dục, để đạt hiệu quả phòng ngừa cao nhất.
• Phụ nữ từ 27 đến 45 tuổi có thể cân nhắc tiêm sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ về lợi ích và rủi ro.
• Nam giới từ 9 đến 26 tuổi cũng được khuyến cáo tiêm để ngăn ngừa các bệnh liên quan đến HPV và giảm nguy cơ lây nhiễm cho bạn tình. 

Các loại vaccine HPV phổ biến

Hiện nay, có ba loại vaccine HPV được cấp phép sử dụng:

• Cervarix (Bỉ): Bảo vệ chống lại hai chủng HPV 16 và 18, nguyên nhân gây ra khoảng 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung.
• Gardasil 4 (Mỹ):  Bảo vệ chống lại bốn chủng HPV 6, 11, 16 và 18, bao gồm cả các chủng gây mụn cóc sinh dục.
• Gardasil 9 (Mỹ): Mở rộng bảo vệ đến chín chủng HPV, giúp ngăn ngừa nhiều loại bệnh hơn.

Lịch tiêm vaccine HPV

Tiêm vaccine HPV cần tuân theo phác đồ nhất định để đạt hiệu quả tối ưu:

• Dưới 15 tuổi: Theo khuyến nghị của WHO, trẻ từ 9 đến dưới 15 tuổi nên tiêm 2 liều vaccine HPV (Gardasil 9) để đạt hiệu quả miễn dịch tối ưu. Nhóm từ 9 -14 tuổi khi tiêm đủ 2 mũi có thể tạo ra mức kháng thể cao, giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh nguy hiểm do HPV gây ra.
• Từ 15 tuổi trở lên: Tiêm đủ 3 mũi theo lịch 0 – 2 – 6 tháng.
• Nếu lỡ quên mũi tiêm, có thể tiêm bù nhưng cần hoàn thành đủ liều trong vòng một năm.

Tiêm ngừa ung thư cổ tử cung có tác dụng phụ không?

Tương tự như các loại vaccine khác, vaccine HPV có thể gây ra một số tác dụng phụ nhẹ như:

• Đau, sưng tại chỗ tiêm
• Sốt nhẹ, đau đầu
• Mệt mỏi, chóng mặt
• Hiếm gặp: phản ứng dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ)

Tuy nhiên, phần lớn các triệu chứng này đều tự hết trong vài ngày và không gây nguy hiểm. Để đảm bảo an toàn, sau khi tiêm, bạn nên ở lại cơ sở y tế theo dõi ít nhất 30 phút.

Những ai không nên tiêm vaccine HPV?

Một số trường hợp cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm:

• Phụ nữ mang thai: Chưa có đủ nghiên cứu về độ an toàn của vaccine trong thai kỳ.
• Người dị ứng với thành phần của vaccine.
• Người đang bị sốt cao hoặc nhiễm trùng cấp tính: Nên hoãn tiêm cho đến khi hồi phục.

Việc hiểu rõ các thông tin trên sẽ giúp bạn đưa ra quyết định chính xác về việc tiêm vaccine ngừa ung thư cổ tử cung.

Tương tự như các loại vaccine khác, vaccine HPV có thể gây ra một số tác dụng phụ nhẹ

Một số câu hỏi thường gặp về tiêm ngừa ung thư cổ tử cung

Đã quan hệ tình dục có tiêm vaccine  HPV được không?

Có. Dù vaccine  HPV mang lại hiệu quả cao nhất khi tiêm trước khi có quan hệ tình dục, nhưng người đã quan hệ vẫn có thể tiêm để phòng ngừa các chủng HPV mà cơ thể chưa bị nhiễm. Tiêm vaccine  cũng giúp giảm nguy cơ tái nhiễm các chủng virus nguy hiểm.

Tiêm vaccine HPV có cần xét nghiệm trước không?

Không bắt buộc. Tuy nhiên, đối với phụ nữ trên 26 tuổi, bác sĩ có thể khuyến nghị làm xét nghiệm HPV trước khi tiêm để xác định xem cơ thể đã nhiễm virus hay chưa. Nếu đã nhiễm một số chủng HPV, vaccine vẫn có tác dụng bảo vệ trước các chủng khác chưa bị nhiễm.

Sau khi tiêm có cần làm xét nghiệm Pap smear không?

Có. Vaccine HPV không bảo vệ 100% khỏi tất cả các chủng virus gây ung thư cổ tử cung. Do đó, phụ nữ từ 21 tuổi trở lên vẫn cần làm xét nghiệm Pap smear định kỳ để phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư, giúp kiểm soát và điều trị kịp thời nếu có nguy cơ mắc bệnh.

Tiêm ngừa ung thư cổ tử cung có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản không?

Không. Hiện chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy vaccine HPV gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản hay gây vô sinh. Ngược lại, việc phòng ngừa HPV giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản, giảm nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung và các bệnh liên quan có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai.

Tiêm ngừa ung thư cổ tử cung có thể thay thế các biện pháp bảo vệ khác không?

Không. Mặc dù vaccine HPV là biện pháp phòng ngừa hiệu quả, nhưng không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp bảo vệ khác. Phụ nữ vẫn cần duy trì lối sống lành mạnh, sử dụng bao cao su khi quan hệ để giảm nguy cơ lây nhiễm HPV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác. Ngoài ra, việc khám phụ khoa định kỳ giúp phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường, bảo vệ sức khỏe toàn diện hơn.

Như vậy, dù không bắt buộc, nhưng tiêm ngừa ung thư cổ tử cung là một biện pháp quan trọng giúp phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này. Nếu có điều kiện, bạn nên chủ động tiêm vaccine càng sớm càng tốt để bảo vệ sức khỏe bản thân. Bên cạnh đó, hãy kết hợp với các biện pháp phòng ngừa khác như khám phụ khoa định kỳ và xét nghiệm Pap smear để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường.

Vì sao chọn VinUni để theo học ngành Y khoa – Điều dưỡng?

Việc tiêm ngừa ung thư cổ tử cung là một bước quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là đối với phụ nữ. Tuy nhiên, để phòng ngừa và điều trị các bệnh lý phức tạp như ung thư, không chỉ cần vaccine mà còn cần đội ngũ y bác sĩ giỏi chuyên môn, có đạo đức và tư duy nghiên cứu khoa học. Đây cũng chính là sứ mệnh mà Viện Khoa học Sức khỏe của trường Đại học VinUni theo đuổi – đào tạo những chuyên gia y tế xuất sắc để góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam.

Viện Khoa học Sức khỏe của VinUni cam kết đào tạo những chuyên gia y tế xuất sắc để góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam

Chương trình Bác sĩ Y khoa tại VinUni được thiết kế với ba trụ cột: Clinician (lâm sàng), Professional (tính chuyên nghiệp), Researcher (nhà nghiên cứu), giúp sinh viên phát triển toàn diện cả về kiến thức y khoa lẫn kỹ năng thực hành. Trong bối cảnh các bệnh lý như ung thư cổ tử cung vẫn là mối lo ngại lớn, việc đào tạo ra những bác sĩ có năng lực chuyên sâu, có thể phát hiện sớm và điều trị hiệu quả là vô cùng cần thiết. 

Việc tiêm ngừa ung thư cổ tử cung không chỉ đòi hỏi sự hiểu biết về vaccine mà còn cần đến đội ngũ điều dưỡng có kỹ năng chuyên môn tốt để tư vấn, hỗ trợ và theo dõi sức khỏe bệnh nhân. Điều dưỡng không chỉ làm việc trong bệnh viện mà còn đóng vai trò quan trọng trong công tác dự phòng, giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về các bệnh lý nguy hiểm. Chính vì vậy, một chương trình đào tạo bài bản, đạt chuẩn quốc tế như Cử nhân Điều dưỡng tại VinUni sẽ giúp sinh viên phát triển đầy đủ các kỹ năng cần thiết để đồng hành cùng bệnh nhân trong suốt hành trình chăm sóc sức khỏe.

Với sự hợp tác chiến lược cùng các trường đại học hàng đầu thế giới như Đại học Pennsylvania, VinUni mang đến môi trường học tập chuẩn quốc tế, trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cho thế hệ bác sĩ, điều dưỡng tương lai. Nếu bạn có đam mê với lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và mong muốn tạo ra những thay đổi tích cực cho cộng đồng, VinUni chính là lựa chọn lý tưởng để hiện thực hóa ước mơ của mình.

Đăng ký tư vấn tuyển sinh trực tiếp từ VinUni: Tại đây