Ung thư cổ tử cung là một trong những căn bệnh ung thư phổ biến và nguy hiểm nhất đối với phụ nữ, nhưng may mắn thay, nó có thể được phát hiện sớm và phòng ngừa hiệu quả thông qua tầm soát ung thư cổ tử cung. Việc chủ động kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm các tế bào bất thường trước khi chúng phát triển thành ung thư, từ đó tăng cơ hội điều trị thành công.
Tuy nhiên, nhiều phụ nữ vẫn chưa thực sự quan tâm đến việc tầm soát thư cổ tử cung, do thiếu thông tin hoặc chủ quan với sức khỏe của mình. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc kiểm tra định kỳ, những phương pháp tầm soát phổ biến và cách bảo vệ bản thân trước căn bệnh nguy hiểm này.
Tổng quan về ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung là tình trạng các tế bào trong cổ tử cung phát triển bất thường và không kiểm soát, có thể xâm lấn sang các mô và cơ quan lân cận. Bệnh thường do virus HPV (Human Papillomavirus) gây ra, một loại virus lây truyền chủ yếu qua đường tình dục.
Nguyên nhân gây bệnh
Dưới đây là những nguyên nhân chính gây ra căn bệnh này:
- Nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus): HPV là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung, chiếm hơn 90% các trường hợp. Một số chủng virus HPV nguy cơ cao (như HPV-16, HPV-18) có thể gây biến đổi tế bào cổ tử cung và dẫn đến ung thư.
- Quan hệ tình dục sớm và không an toàn: Việc quan hệ tình dục khi còn quá trẻ hoặc có nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ nhiễm HPV, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung.
- Hệ miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch suy giảm (do HIV/AIDS, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch) dễ bị nhiễm HPV kéo dài, làm tăng nguy cơ phát triển thành ung thư.
- Hút thuốc lá: Chất độc trong thuốc lá có thể làm tổn thương DNA (Deoxyribonucleic Acid) của tế bào cổ tử cung, khiến chúng dễ bị biến đổi thành ung thư hơn.
- Sinh con nhiều lần: Phụ nữ sinh nhiều con (≥ 4 lần) có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung cao hơn, do cổ tử cung phải chịu tổn thương nhiều trong quá trình sinh nở.
- Lạm dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài: Một số nghiên cứu cho thấy phụ nữ dùng thuốc tránh thai liên tục trên 5 năm có nguy cơ ung thư cổ tử cung cao hơn.
- Vệ sinh vùng kín không đúng cách: Vệ sinh kém hoặc sử dụng các sản phẩm có chất tẩy rửa mạnh có thể gây mất cân bằng vi khuẩn, tạo điều kiện cho HPV phát triển.
- Di truyền và yếu tố gia đình: Dù không phổ biến, nhưng nếu trong gia đình có người mắc ung thư cổ tử cung thì nguy cơ mắc bệnh có thể cao hơn.
Dấu hiệu nhận biết
Ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp các dấu hiệu như:
- Chảy máu âm đạo bất thường:
- Chảy máu giữa các kỳ kinh, sau khi quan hệ hoặc sau mãn kinh.
- Lượng máu có thể ít hoặc nhiều, nhưng nếu không rõ nguyên nhân, cần đi khám ngay.
- Khí hư bất thường:
- Khí hư ra nhiều hơn bình thường, có màu vàng, xanh hoặc lẫn máu.
- Mùi hôi khó chịu, có thể kèm theo cảm giác ngứa rát.
- Đau vùng chậu, lưng hoặc chân:
- Cơn đau kéo dài, có thể âm ỉ hoặc dữ dội.
- Đau khi quan hệ tình dục là dấu hiệu đáng lưu ý.
- Tiểu tiện bất thường:
- Tiểu đau, tiểu rắt, tiểu ra máu.
- Cảm giác buồn tiểu liên tục nhưng tiểu khó.
- Sút cân, mệt mỏi không rõ nguyên nhân:
- Cân nặng giảm nhanh dù không ăn kiêng hay tập luyện.
- Cơ thể suy nhược, chán ăn, thiếu năng lượng.
- Sưng phù chân: Ung thư cổ tử cung giai đoạn muộn có thể chèn ép dây thần kinh, gây phù nề chân.
Vì sao phụ nữ không nên bỏ qua tầm soát ung thư cổ tử cung?
Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, nhưng may mắn thay, nó có thể được phát hiện sớm và phòng ngừa hiệu quả thông qua tầm soát định kỳ. Dưới đây là những lý do quan trọng khiến phụ nữ không nên bỏ qua việc tầm soát ung thư cổ tử cung:
Phát hiện sớm giúp điều trị hiệu quả
Tầm soát ung thư cổ tử cung giúp phát hiện sớm các tế bào tiền ung thư hoặc ung thư ở giai đoạn đầu, khi bệnh chưa có triệu chứng rõ ràng. Nếu phát hiện sớm, tỷ lệ chữa khỏi có thể lên đến 90%, giúp phụ nữ bảo vệ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
Giảm thiểu chi phí điều trị
Chi phí điều trị ung thư cổ tử cung ở giai đoạn muộn có thể rất cao, bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị và các biện pháp chăm sóc khác. Trong khi đó, chi phí tầm soát định kỳ thấp hơn nhiều và có thể giúp ngăn ngừa bệnh ngay từ giai đoạn đầu.
Bảo vệ sức khỏe sinh sản
Ung thư cổ tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ, thậm chí gây vô sinh nếu phải cắt bỏ tử cung. Việc tầm soát định kỳ giúp bảo vệ khả năng sinh sản và duy trì cuộc sống tình dục khỏe mạnh.
Ngăn ngừa lây nhiễm HPV
Tầm soát không chỉ giúp phát hiện sớm bệnh mà còn giúp phụ nữ nhận thức rõ hơn về nguy cơ nhiễm HPV, từ đó có biện pháp phòng ngừa như tiêm vắc-xin HPV và sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục.
Các phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung
Dưới đây là các phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung phổ biến mà phụ nữ nên biết:
Xét nghiệm Pap smear (Pap test)
Đây là phương pháp phổ biến nhất, giúp phát hiện các tế bào bất thường trong cổ tử cung. Bác sĩ sẽ lấy một mẫu tế bào từ cổ tử cung để kiểm tra dưới kính hiển vi. Nếu phát hiện bất thường, bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm khác.
Xét nghiệm HPV
Xét nghiệm này giúp xác định sự hiện diện của virus HPV – nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung. Xét nghiệm HPV thường được thực hiện cùng với Pap smear để tăng độ chính xác trong chẩn đoán.
Soi cổ tử cung
Nếu xét nghiệm Pap smear hoặc HPV cho kết quả bất thường, bác sĩ có thể chỉ định soi cổ tử cung để quan sát kỹ hơn các tổn thương tiền ung thư. Phương pháp này sẽ dùng kính phóng đại để quan sát trực tiếp cổ tử cung, giúp phát hiện tổn thương bất thường.
Sinh thiết cổ tử cung
Trong trường hợp nghi ngờ có tế bào ung thư, bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ từ cổ tử cung để phân tích nhằm xác định chính xác tình trạng bệnh.
Khi nào nên thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung?
- Phụ nữ từ 21 tuổi trở lên nên bắt đầu tầm soát ung thư cổ tử cung bằng xét nghiệm Pap smear mỗi 3 năm.
- Phụ nữ từ 30 – 65 tuổi nên kết hợp xét nghiệm Pap smear và xét nghiệm HPV mỗi 5 năm.
- Nếu đã tiêm vắc-xin HPV, vẫn cần tầm soát định kỳ vì vắc-xin không bảo vệ chống lại tất cả các chủng HPV.
- Phụ nữ trên 65 tuổi có thể ngừng tầm soát nếu đã có kết quả bình thường trong nhiều lần xét nghiệm trước đó.
Lý do nên lựa chọn ngành Y khoa của VinUni
Tầm soát ung thư cổ tử cung là một trong những bước quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe phụ nữ, ngăn ngừa ung thư từ giai đoạn sớm và nâng cao chất lượng cuộc sống. Để thực hiện hiệu quả công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đòi hỏi một đội ngũ chuyên gia y tế có kiến thức vững vàng, kỹ năng lâm sàng chuyên sâu và tinh thần trách nhiệm cao. Đây cũng chính là sứ mệnh mà Viện Khoa học Sức khỏe của trường Đại học VinUni hướng tới – đào tạo những bác sĩ và điều dưỡng xuất sắc, sẵn sàng đóng góp vào sự phát triển của nền y tế Việt Nam và thế giới.
Chương trình Bác sĩ Y khoa tại VinUni không chỉ cung cấp nền tảng y học toàn diện mà còn nhấn mạnh vào tính chuyên nghiệp, khả năng nghiên cứu và thực hành lâm sàng. Sinh viên sẽ được tiếp cận với phương pháp giảng dạy tiên tiến, làm việc cùng các chuyên gia hàng đầu và tham gia nghiên cứu khoa học, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Bên cạnh đó, chương trình đào tạo tại VinUni đề cao sự thấu cảm, đạo đức nghề nghiệp và khả năng thích ứng với những thách thức trong ngành y. Đây là yếu tố cốt lõi giúp sinh viên phát triển thành những chuyên gia y tế có tâm, có tầm, sẵn sàng ứng phó với các vấn đề sức khỏe quan trọng, bao gồm cả công tác tầm soát và phòng ngừa ung thư cổ tử cung.
Nếu bạn có đam mê với lĩnh vực y khoa và mong muốn tạo ra những thay đổi tích cực trong cộng đồng, VinUni sẽ là nơi học tập lý tưởng để bạn thực hiện hoài bão của mình.
Xem thêm bài viết: Bệnh ung thư tuyến tụy: nguyên nhân và triệu chứng











