Startup là gì? Đặc điểm nổi bật của doanh nghiệp Startup

Trong bối cảnh nền kinh tế nhiều biến động như hiện nay, khái niệm “Startup” ngày càng trở nên quen thuộc và thu hút sự quan tâm của đông đảo mọi người. Nhưng thực chất, Startup là gì và điều gì làm nên sự khác biệt của những doanh nghiệp non trẻ đầy tham vọng này so với các loại hình kinh doanh truyền thống? Bài viết này sẽ giúp các bạn tìm hiểu định nghĩa, cũng như phân tích những đặc điểm nổi bật làm nên bản sắc riêng của một Startup.

Startup là gì? Đặc điểm nổi bật của doanh nghiệp Startup

Startup là gì?

Startup là gì luôn là thắc mắc và băn khoăn của nhiều người, nhất là những ai đang mong muốn phát triển trong lĩnh vực kinh doanh. Startup hay khởi nghiệp là một doanh nghiệp mới được thành lập nhằm phát triển một sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo, thường mang tính sáng tạo và có tiềm năng tăng trưởng nhanh chóng. 

Startup thường hoạt động trong môi trường đầy rủi ro nhưng cũng giàu cơ hội, với mục tiêu tạo ra sự khác biệt trên thị trường và mở rộng quy mô kinh doanh một cách nhanh chóng. Khác với doanh nghiệp truyền thống, các Startup thường bắt đầu với nguồn lực hạn chế nhưng lại chú trọng đến đổi mới sáng tạo, công nghệ và khả năng giải quyết một vấn đề cụ thể của thị trường. Nhiều Startup được hỗ trợ bởi các nhà đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm và chương trình ươm tạo để tăng khả năng thành công.

Startup là gì?

Các dạng Startup phổ biến

Hiện nay thị trường nổi bật với một số doanh nghiệp Startup như sau: 

Startup sở trường

Startup sở trường là loại hình khởi nghiệp được hình thành dựa trên thế mạnh chuyên môn, kỹ năng hoặc niềm đam mê riêng của người sáng lập. Đây có thể là các doanh nghiệp nhỏ phát triển từ sở thích cá nhân như làm bánh, thiết kế thời trang, nhiếp ảnh, hoặc dịch vụ tư vấn chuyên ngành. 

Mặc dù quy mô thường không lớn và tốc độ tăng trưởng không nhanh bằng các Startup công nghệ, nhưng Startup sở trường lại là loại hình bền vững, phù hợp với người khởi nghiệp muốn làm chủ công việc theo chuyên môn của mình. Startup sở trường chủ yếu tập trung vào việc xây dựng thương hiệu cá nhân, giữ chân khách hàng trung thành và tạo ra thu nhập ổn định mà không quá phụ thuộc vào nhà đầu tư bên ngoài.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ

Doanh nghiệp vừa và nhỏ (Small and Medium Enterprises – SME) là loại hình kinh doanh có quy mô giới hạn về số lượng nhân sự và doanh thu hàng năm. Đây không hẳn là Startup theo nghĩa đổi mới sáng tạo, nhưng vẫn là một hình thức khởi nghiệp phổ biến, đặc biệt trong các lĩnh vực thương mại, dịch vụ, sản xuất nhỏ. 

SME thường hoạt động với mô hình kinh doanh truyền thống, ít phụ thuộc vào vốn đầu tư mạo hiểm mà chủ yếu dựa vào nguồn lực tự có hoặc vay vốn ngân hàng. Mục tiêu chính của SME là tạo việc làm ổn định và lợi nhuận lâu dài, thay vì tăng trưởng đột phá. SME đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển.

Khởi nghiệp có thể mở rộng

Khởi nghiệp có thể mở rộng là loại hình Startup được thiết kế để phát triển nhanh chóng và nhân rộng quy mô hoạt động mà không cần tăng tương ứng chi phí vận hành. Đây là dạng Startup phổ biến trong lĩnh vực công nghệ như phần mềm, ứng dụng di động, nền tảng số (platform). 

Những công ty này thường tìm kiếm nguồn vốn từ các nhà đầu tư mạo hiểm để mở rộng thị trường quốc tế, thu hút người dùng nhanh chóng và xây dựng hệ sinh thái sản phẩm. Khởi nghiệp có thể mở rộng hướng đến việc chiếm lĩnh thị phần lớn, thậm chí trở thành kỳ lân (unicorn) – doanh nghiệp khởi nghiệp được định giá trên 1 tỷ USD. Tuy nhiên, rủi ro cũng cao do áp lực tăng trưởng và cạnh tranh lớn.

Các công ty khởi nghiệp có thể mua được

Buyable Startup là loại hình Startup được xây dựng với mục tiêu chính là bán lại cho các công ty lớn hoặc nhà đầu tư chiến lược sau một thời gian hoạt động. Những công ty này thường tập trung phát triển một công nghệ, sản phẩm hoặc giải pháp cụ thể mà thị trường lớn đang quan tâm. 

Khi đạt đến một mức độ thành công hoặc sở hữu công nghệ tiềm năng, họ sẽ tìm kiếm cơ hội được mua lại (acquisition) để thu lợi nhuận nhanh. Đây là mô hình hấp dẫn cho các nhà sáng lập muốn thu hồi vốn và chuyển sang dự án khác. Tuy nhiên, Startup dạng này cần có chiến lược rõ ràng ngay từ đầu về khách hàng mục tiêu và những tập đoàn có khả năng mua lại.

Khởi nghiệp xã hội

Khởi nghiệp xã hội là mô hình doanh nghiệp hướng đến việc giải quyết các vấn đề xã hội hoặc môi trường thay vì chỉ tập trung vào lợi nhuận. Startup dạng này kết hợp giữa mục tiêu kinh doanh và giá trị cộng đồng, như cung cấp nước sạch, giáo dục miễn phí, việc làm cho người yếu thế, hoặc bảo vệ môi trường. Doanh thu từ hoạt động kinh doanh thường được tái đầu tư để mở rộng tác động xã hội. 

Khởi nghiệp xã hội thu hút các quỹ đầu tư vì mục tiêu xã hội (impact investors) và tổ chức phi lợi nhuận. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là cân bằng giữa mục tiêu xã hội và tính bền vững tài chính. Loại hình này phù hợp với những nhà sáng lập có tầm nhìn nhân văn và mong muốn thay đổi tích cực cho xã hội.

Các dạng Startup phổ biến

Đặc điểm nổi bật của doanh nghiệp Startup

Trong kỷ nguyên của đổi mới và sáng tạo, các Startup ngày càng trở nên phổ biến và chiếm lĩnh thị trường. Những doanh nghiệp này thường sở hữu một số đặc điểm nổi bật như sau: 

Sự đổi mới

Sự đổi mới là yếu tố cốt lõi của một doanh nghiệp Startup. Hầu hết các Startup đều ra đời với mục tiêu tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ khác biệt, mang lại giải pháp mới mẻ cho các vấn đề đang tồn tại trên thị trường. 

Đổi mới không chỉ nằm ở sản phẩm mà còn có thể là mô hình kinh doanh, cách tiếp cận khách hàng hoặc quy trình vận hành. Nhờ đó, Startup có thể nhanh chóng thu hút sự chú ý từ khách hàng và nhà đầu tư. Sự đổi mới giúp Startup tạo lợi thế cạnh tranh, dù là doanh nghiệp nhỏ nhưng có thể “phá vỡ” những mô hình truyền thống đang chiếm lĩnh thị trường.

Công nghệ

Startup ngày nay hầu như đều gắn liền với việc ứng dụng công nghệ vào sản phẩm hoặc mô hình kinh doanh. Công nghệ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, tự động hóa quy trình, giảm chi phí và tăng khả năng tiếp cận khách hàng toàn cầu. 

Ví dụ, một ứng dụng di động hoặc nền tảng trực tuyến có thể nhanh chóng lan tỏa và thu hút hàng triệu người dùng. Công nghệ cũng tạo điều kiện để Startup phát triển nhanh hơn so với doanh nghiệp truyền thống. Sự am hiểu và cập nhật liên tục các xu hướng công nghệ mới là yếu tố sống còn đối với một Startup hiện đại.

Khả năng mở rộng

Khả năng mở rộng (scalability) là một đặc điểm quan trọng giúp phân biệt Startup với các doanh nghiệp nhỏ truyền thống. Một Startup thành công có thể nhân rộng mô hình kinh doanh ra nhiều khu vực, quốc gia mà không cần tăng tương ứng chi phí vận hành. Nhờ tận dụng công nghệ và nền tảng kỹ thuật số, các Startup có thể phục vụ hàng triệu người dùng mà vẫn duy trì hiệu quả hoạt động. Điều này thu hút các nhà đầu tư vì tiềm năng sinh lời lớn trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, để mở rộng thành công, Startup cần chiến lược rõ ràng và nguồn lực phù hợp.

Tài năng trẻ

Startup là môi trường hấp dẫn đối với giới trẻ – những người năng động, sáng tạo và sẵn sàng chấp nhận thử thách. Đội ngũ sáng lập và nhân sự của các Startup thường là những cá nhân trẻ tuổi, có tư duy đổi mới và tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp linh hoạt, cởi mở và không ngại thay đổi. 

Các Startup cũng thường có cách làm việc hiện đại, ít ràng buộc về cấu trúc quản lý, khuyến khích sự chủ động và sáng tạo cá nhân. Nhờ đó, họ có thể tạo ra các sản phẩm đột phá trong thời gian ngắn.

Mức độ rủi ro cao

Khởi nghiệp luôn đi kèm với rủi ro cao do phải đối mặt với nhiều yếu tố không chắc chắn như: thiếu vốn, thị trường chưa rõ ràng, mô hình kinh doanh chưa kiểm chứng và cạnh tranh gay gắt. Nhiều Startup thất bại chỉ sau vài năm hoạt động vì không đạt được sự tăng trưởng như kỳ vọng hoặc không thích nghi kịp với thị trường. 

Tuy nhiên, chính rủi ro cao cũng là yếu tố hấp dẫn với các nhà đầu tư mạo hiểm, bởi nếu thành công, lợi nhuận thu về có thể rất lớn. Để giảm thiểu rủi ro, Startup cần có tầm nhìn chiến lược, kế hoạch linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh.

Đặc điểm nổi bật của doanh nghiệp Startup

Tại sao nên lựa chọn ngành Quản trị kinh doanh của VinUni?

Nếu là người mong muốn xây dựng một doanh nghiệp Startup cho bản thân thì ngành Quản trị Kinh doanh tại Trường Đại học VinUni chính là một lựa chọn hấp dẫn mà bạn không nên bỏ qua.Chương trình đào tạo ở đây được xây dựng theo chuẩn quốc tế, hợp tác cùng hai trường Đại học hàng đầu thế giới. 

Sinh viên được tiếp xúc với môi trường học thuật hiện đại, giảng dạy bằng tiếng Anh cùng đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm tốt nghiệp từ các trường Đại học danh tiếng. Ngoài kiến thức nền tảng vững chắc về kinh doanh, VinUni chú trọng phát triển tư duy phản biện, kỹ năng lãnh đạo, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Đặc biệt, sinh viên VinUni có nhiều cơ hội thực tập tại các doanh nghiệp lớn trong hệ sinh thái Vingroup hoặc các công ty đối tác toàn cầu, giúp gắn lý thuyết với thực tiễn. 

Tại sao nên lựa chọn ngành Quản trị kinh doanh của VinUni?

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn toàn diện hơn về Startup là gì và những đặc điểm cốt lõi làm nên bản sắc của các doanh nghiệp này. Những đặc điểm như khả năng đổi mới, tốc độ tăng trưởng nhanh, mô hình kinh doanh có khả năng mở rộng và sự chấp nhận rủi ro, các Startup không chỉ tồn tại mà còn tạo ra những giá trị mới, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế và xã hội trong bối cảnh toàn cầu hóa.