Quy trình lấy mẫu máu đúng cách và thời điểm phù hợp

Lấy mẫu máu đúng cách là một quy trình quan trọng để đảm bảo kết quả xét nghiệm máu chính xác, hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý. Trong bài viết sau đây, hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn quy trình lấy mẫu máu cũng như thời điểm nào sẽ phù hợp để lấy mẫu máu nhé!

Lấy mẫu máu đúng cách và quy trình thực hiện

Lấy mẫu máu đúng cách là gì?

Lấy mẫu máu đúng cách là quá trình thu thập máu từ cơ thể, thường từ tĩnh mạch hoặc đầu ngón tay theo các tiêu chuẩn y khoa, đảm bảo mẫu máu không bị nhiễm bẩn và phản ánh chính xác tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Quy trình này thường được thực hiện bởi nhân viên y tế được đào tạo.

Thời điểm lấy mẫu máu phù hợp

Thời điểm lấy mẫu máu phụ thuộc vào loại xét nghiệm và mục đích cụ thể. 

• Lấy máu buổi sáng: Nhiều xét nghiệm yêu cầu mẫu máu buổi sáng vì nồng độ các chất trong máu (như glucose, hormone, hoặc lipid) ổn định hơn sau một đêm nghỉ ngơi. Đây cũng là thời điểm cơ thể chưa bị ảnh hưởng bởi thức ăn hoặc hoạt động thể chất.
• Lấy máu sau nhịn ăn: Vì thức ăn có thể làm thay đổi nồng độ các chất như glucose, triglyceride, hoặc insulin, dẫn đến kết quả không chính xác.
• Lấy máu theo thời điểm cụ thể: Một số xét nghiệm cần lấy máu tại thời điểm cụ thể để đo chính xác nồng độ chất hoặc hormone thay đổi theo thời gian.
• Ngoài ra còn có lấy máu bất kỳ thời điểm trong ngày, những loại xét nghiệm không bị ảnh hưởng bởi những yếu tố kể trên nên bạn có thể lấy máu bất kỳ lúc nào.

Các vị trí thường dùng để lấy mẫu máu xét nghiệm

Lấy máu xét nghiệm thường được thực hiện bằng cách lấy máu tĩnh mạch hoặc lấy máu mao mạch.

• Lấy máu tĩnh mạch: Là phương pháp phổ biến nhất, sử dụng kim tiêm để rút máu từ tĩnh mạch, thường cần lượng máu từ 2-10ml tùy xét nghiệm.
• Lấy máu mao mạch: Là phương pháp sử dụng kim nhỏ hoặc lưỡi dao để chích vào da, lấy một lượng máu nhỏ từ các mao mạch, thường áp dụng cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, hoặc xét nghiệm nhanh.

2 vị trí thường dùng để lấy máu xét nghiệm

Quy trình lấy mẫu máu đúng cách

Chuẩn bị dụng cụ:

• Sử dụng bộ dụng cụ lấy máu vô trùng, bao gồm kim tiêm, ống nghiệm, bông gạc, cồn sát trùng và dây garô.
• Ống nghiệm phải được kiểm tra để đảm bảo phù hợp với loại xét nghiệm.

Xác định bệnh nhân:

• Nhân viên y tế kiểm tra thông tin của bạn để tránh nhầm lẫn mẫu.
• Xác nhận loại xét nghiệm cần thực hiện và số lượng ống máu cần lấy.

Vệ sinh và chuẩn bị vị trí lấy máu:

• Vùng da (thường ở khuỷu tay hoặc mu bàn tay) được sát trùng bằng cồn 70% và để khô tự nhiên, giúp hạn chế kích ứng và bảo vệ hồng cầu.
• Dây garô được buộc phía trên vị trí lấy máu để làm nổi tĩnh mạch, giúp việc lấy máu dễ dàng hơn.

Thực hiện lấy máu:

• Kim tiêm vô trùng được đưa vào tĩnh mạch một cách nhẹ nhàng, chính xác để tránh gây đau hoặc tổn thương mô.
• Máu được hút vào ống nghiệm với lượng vừa đủ (thường từ 2-10ml tùy xét nghiệm).
• Sau khi lấy đủ máu, kim được rút ra và vùng lấy máu được ép bằng bông gạc để cầm máu.

Xử lý và bảo quản mẫu:

• Ống máu được lắc nhẹ để trộn đều với chất chống đông, tránh làm vỡ hồng cầu.
• Mẫu được dán nhãn với thông tin bệnh nhân (họ tên, ngày giờ lấy mẫu) và gửi đến phòng xét nghiệm ngay lập tức.
• Nếu không phân tích ngay, mẫu máu được bảo quản ở điều kiện phù hợp, thường ở 2-8°C hoặc đông lạnh.

Chăm sóc sau lấy máu:

• Vùng lấy máu được băng lại và bạn được hướng dẫn ép nhẹ trong 3-5 phút để tránh bầm tím.
• Nếu có dấu hiệu bất thường như sưng, đau, chóng mặt, hãy báo ngay cho nhân viên y tế.

Tóm lại, lấy mẫu máu đúng cách để xét nghiệm là quy trình mà các kỹ thuật viên, y bác sĩ phải nắm rõ để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác và an toàn cho người bệnh. Về thời điểm lấy máu sẽ phụ thuộc vào loại xét nghiệm, vì vậy bạn hãy trao đổi rõ với bác sĩ để hiểu yêu cầu cụ thể.

Vì sao nên chọn Chương trình Bác sĩ Y khoa của VinUni

Chương trình Bác sĩ Y khoa thuộc Viện Khoa học Sức khỏe tại Trường Đại học VinUni là lựa chọn lý tưởng cho những ai mong muốn xây dựng sự nghiệp y khoa vững chắc và lâu dài. Nội dung đào tạo được phát triển dựa trên ba tiêu chí then chốt: năng lực lâm sàng (Clinical), phẩm chất nghề nghiệp (Professional) và tư duy nghiên cứu (Researcher). 

Với lợi thế hợp tác chiến lược cùng Đại học Pennsylvania – một trong những cơ sở đào tạo y khoa danh thế giới. Sinh viên được học tập trong môi trường hiện đại, nơi lý thuyết gắn liền với thực hành. Ngay từ những năm đầu, người học vừa nắm vững kiến thức y học nền tảng, vừa được rèn luyện kỹ năng lâm sàng trong hệ thống y tế tiên tiến, tiếp xúc trực tiếp với các tình huống bệnh lý thực tế.

Chương trình giảng dạy tại VinUni có hợp tác chiến lược với Trường Điều dưỡng hàng đầu thế giới – Đại học Pennsylvania

VinUni chú trọng áp dụng phương pháp học tập chủ động, gắn kết lý thuyết – thực hành – nghiên cứu, giúp sinh viên phát triển toàn diện về chuyên môn, phẩm chất và năng lực hội nhập quốc tế.

Không chỉ được đồng hành và hướng dẫn bởi các chuyên gia đầu ngành, sinh viên còn được khuyến khích chủ động tham gia nghiên cứu khoa học, hợp tác cùng các tổ chức và trường đại học quốc tế. Chính sự kết hợp giữa thực hành lâm sàng, đạo đức nghề nghiệp và hoạt động nghiên cứu này giúp sinh viên không chỉ nâng cao chuyên môn mà còn góp phần tạo ra những giá trị mới cho nền y học Việt Nam và thế giới.