Kỹ thuật đặt sonde tiểu: quy trình và những lưu ý quan trọng

Kỹ thuật đặt sonde tiểu dù không phải phương pháp mới, nhưng khi nhắc đến đặt sonde tiểu, nhiều người vẫn băn khoăn rằng liệu đặt sonde tiểu có đau không? Lưu ống trong vòng bao lâu? Khi nào sẽ được rút sonde ra? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ quy trình và các lưu ý cần thiết khi đặt sonde tiểu.

Kỹ thuật đặt sonde tiểu là gì?

Kỹ thuật đặt sonde tiểu là một thủ thuật y khoa xâm lấn nhằm dẫn lưu nước tiểu từ bàng quang ra ngoài. Thủ thuật này sử dụng một ống thông mềm, đưa qua niệu đạo vào bàng quang để dẫn lưu nước tiểu. Thủ thuật có thể thực hiện ngắt quãng hoặc liên tục, tùy mục đích điều trị và tình trạng của bệnh nhân.

Đặt sonde tiểu là thủ thuật sử dụng một ống thông mềm, đưa qua niệu đạo vào bàng quang để dẫn lưu nước tiểu.

Khi nào cần đặt ống thông tiểu?

Thông thường, việc chỉ định đặt ống thông tiểu sẽ được đặt cho những bệnh nhân gặp khó khăn trong việc đi tiểu, khiến bàng quang căng lên hoặc giúp thực hiện một số xét nghiệm nhất định, cụ thể như sau:

• Dẫn lưu bàng quang khi ống dẫn nước tiểu bị tắc do sẹo hoặc phì đại tuyến tiền liệt.
• Hỗ trợ điều trị chứng khó tiểu có liên quan đến bàng quang hoặc tổn thương thần kinh ảnh hưởng đến khả năng đi tiểu tự nhiên.
• Sản phụ có thực hiện gây tê màng cứng được chỉ định dùng ống thông tiểu.
• Dẫn lưu bàng quang trước, trong hoặc sau phẫu thuật như: phẫu thuật tử cung, buồng trứng hoặc ruột.
• Đưa thuốc trực tiếp vào bàng quang để hóa trị ung thư bàng quang, tưới bàng quang hoặc các bệnh khác liên quan.
• Điều trị chứng tiểu không tự chủ.

Giải đáp một số thắc mắc khi đặt sonde tiểu

Khi nào cần đặt sonde tiểu?

Đặt sonde tiểu thường được chỉ định trong các trường hợp:

• Dẫn lưu bàng quang khi niệu đạo bị tắc do sẹo hoặc phì đại tuyến tiền liệt.
• Hỗ trợ điều trị khó tiểu do rối loạn chức năng bàng quang hoặc tổn thương thần kinh.
• Sản phụ gây tê màng cứng.
• Trước, trong hoặc sau phẫu thuật vùng bụng – tiết niệu.
• Đưa thuốc trực tiếp vào bàng quang (hóa trị ung thư bàng quang, tưới rửa bàng quang…).
• Điều trị tiểu không tự chủ.

Đặt sonde tiểu có đau không?

Trong quá trình đưa ống thông, người bệnh có thể cảm thấy khó chịu hoặc đau nhẹ. Để giảm cảm giác này, nhân viên y tế thường dùng gel gây tê hoặc thuốc giảm đau. Sau khi đặt, cơ thể người bệnh sẽ dần quen với ống thông, cảm giác khó chịu cũng sẽ giảm đi.

Thời gian lưu sonde tiểu

Thời gian lưu sonde thông tiểu phụ thuộc vào loại sonde được sử dụng:

• Sonde ngắt quãng: rút ra ngay sau khi dẫn lưu hết nước tiểu.
• Sonde liên tục: lưu từ vài ngày đến vài tháng, tùy tình trạng bệnh. Một số trường hợp đặc biệt có thể phải dùng lâu dài.

Khi nào rút sonde tiểu?

• Thay ống mới ít nhất 3 tháng/lần nếu sử dụng liên tục.
• Rút ngay khi có dấu hiệu nhiễm trùng, tiểu ra máu hoặc nước tiểu có mùi hôi bất thường.

Thời gian lưu sonde thông tiểu phụ thuộc vào loại sonde được sử dụng.

Lưu ý cần biết trước và sau khi lựa chọn đặt sonde tiểu

Đặt sonde tiểu là phương pháp điều trị xâm lấn, cho nên sẽ có tiềm ẩn một số nguy cơ rủi ro, biến chứng. Nhưng chỉ cần bạn thực hiện đúng các thao tác kỹ thuật thì rủi ro sẽ giảm thấp. Sau đây là những điều bạn cần lưu ý khi sử dụng kỹ thuật đặt sonde tiểu:

Trước khi đặt

• Thủ thuật đặt ống thông tiểu chỉ được thực hiện bởi những nhân viên y tế được huấn luyện, có kỹ năng, chuyên môn vững vàng.
• Sử dụng những dụng cụ đặt ống thông tiểu đã được diệt khuẩn.
• Vệ sinh tay thật sạch trước khi thực hiện thao tác đặt ống thông tiểu hoặc tiếp xúc với bất kỳ bộ phận nào của ống thông.
• Chọn loại ống thông phù hợp với cơ địa người bệnh. Để tránh làm tổn thương đường tiết niệu nên chọn các loại có đường kính nhỏ, khả năng dẫn lưu tốt.
• Bôi trơn ống thông tiểu tránh tổn thương niệu đạo.
• Cân nhắc sử dụng máy siêu âm bàng quang khi đặt ống thông tiểu ngắt quãng, hạn chế các rủi ro và đánh giá lượng nước trong bàng quang dễ dàng hơn.

Sau khi đặt

• Rửa tay thật sạch sau khi thực hiện thao tác đặt sonde tiểu.
• Cố định ống thông tiểu ngay sau khi đặt xong, tránh tình trạng lệch ống thông, kéo dãn niệu đạo.
• Để hạn chế việc bàng quang bị căng quá mức, khi đặt ống thông tiểu ngắt quãng nên giữ khoảng cách đều đặn giữa các lần đặt ống.
• Khóa van dẫn nước tiểu khi người bệnh di chuyển, hạn chế việc nước tiểu tràn ngược vào bàng quang.
• Khi thuật hiện thủ thuật không thành công, phải nhanh chóng rút sonde tiểu ra khỏi người bệnh, thay ống tiểu mới và tiến hành các thao tác lại từ đầu.
• Với ống thông tiểu liên tục, phải định kỳ thay ống mới theo hướng dẫn của bác sĩ.

Vệ sinh tay thật sạch trước và sau khi tiến hành kỹ thuật đặt sonde tiểu.

Lý do bạn nên chọn VinUni để học Y khoa – Điều dưỡng

Kỹ thuật đặt sonde tiểu là một trong những phương pháp hỗ trợ điều trị phổ biến, an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, nếu thao tác không chuẩn xác, người bệnh vẫn có thể gặp biến chứng. Vì vậy, sinh viên y khoa cần không chỉ nắm vững kiến thức chuyên môn mà còn phải thành thạo kỹ năng thực hành và xử trí nhanh mọi tình huống lâm sàng.

Tại Viện Khoa học Sức khỏe – Trường Đại học VinUni, sinh viên ngành Bác sĩ Y khoa được đào tạo theo chuẩn quốc tế, dựa trên ba trụ cột: năng lực chuyên môn lâm sàng, đạo đức nghề nghiệp và tư duy nghiên cứu khoa học. Không dừng lại ở bài giảng lý thuyết, sinh viên được thực hành tại các bệnh viện hiện đại, sử dụng thiết bị tiên tiến và làm việc cùng đội ngũ bác sĩ, giảng viên giàu kinh nghiệm trong nước và quốc tế.

Nhờ hợp tác chiến lược với Đại học Pennsylvania – một trong những trường Y tại Hoa Kỳ, VinUni mang đến môi trường học tập hiện đại, hội nhập, toàn diện. Sinh viên tốt nghiệp không chỉ vững vàng về chuyên môn mà còn sở hữu kỹ năng lãnh đạo, sự đồng cảm và khả năng thích ứng trước những biến động của ngành y tế toàn cầu.

Tại VinUni, sinh viên được thực hành tại các bệnh viện hiện đại, sử dụng thiết bị tiên tiến.

Không chỉ chú trọng đào tạo bác sĩ, VinUni còn đầu tư phát triển chương trình Cử nhân Điều dưỡng với chuẩn đầu ra ngang tầm các hệ thống y tế tiên tiến. Trong mô hình chăm sóc sức khỏe hiện đại, điều dưỡng giữ vai trò trung tâm trong điều phối điều trị, đảm bảo chăm sóc liên tục và an toàn cho bệnh nhân. Sinh viên điều dưỡng tại VinUni được rèn luyện kiến thức toàn diện, kỹ năng xử lý linh hoạt và thực hiện kỹ thuật chăm sóc chính xác, nhân văn, đúng chuẩn.

Với định hướng xây dựng môi trường giáo dục y khoa tích hợp, VinUni giúp sinh viên phát triển toàn diện về chuyên môn, tư duy khoa học và phẩm chất đạo đức – nền tảng để trở thành chuyên gia y tế xuất sắc và người tiên phong trong sứ mệnh nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Xem thêm: Bị chó cắn phải làm gì? Cách xử lý và sơ cứu như thế nào để an toàn?