Bị bỏng nên làm gì? Top 8 cách trị bỏng hiệu quả tại nhà

Bỏng là một trong những tai nạn thường gặp trong cuộc sống hàng ngày, có thể xảy ra khi tiếp xúc với nước sôi, dầu nóng, lửa, hóa chất hoặc các nguồn nhiệt khác. Nếu không được xử lý đúng cách, vết bỏng có thể gây đau rát, để lại sẹo hoặc thậm chí dẫn đến nhiễm trùng. Vậy khi bị bỏng nên làm gì để giảm đau và phục hồi nhanh chóng? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ top 8 cách trị bỏng hiệu quả tại nhà, giúp bạn xử lý vết thương an toàn và hạn chế tối đa tổn thương da.

Tổng quan về tình trạng bỏng thường gặp

Nguyên nhân bị bỏng (bị phỏng)

Có 4 loại bỏng mà các bạn thường gặp, gồm: Bỏng do nhiệt độ, bỏng điện, bỏng do hóa chất và bỏng do các tia vật lý. Trong đó:

• Bỏng do nhiệt độ thường là bỏng khô (bỏng vì lửa, bô xe máy, tia lửa điện,…) và bỏng ướt (bỏng vì dầu mỡ nóng, nước sôi, hơi nước,…).
• Bỏng điện là do bị điện giật, sét đánh.
• Bỏng do hóa chất như axit (HNO3, H2SO4, HCl,…) và bazơ (KOH, NaOH, Ca(OH)2,..).
• Bỏng do các tia vật lý như tia tử ngoại, tia hồng ngoại, tia X,… rất hiếm gặp trong đời sống hàng ngày.

Các mức độ bỏng nước sôi

Dựa trên mức độ tổn thương mô và phạm vi ảnh hưởng, bỏng nước sôi được chia thành ba cấp độ, từ nhẹ đến nghiêm trọng:

• Bỏng cấp độ 1 (bỏng bề mặt): Ảnh hưởng đến lớp biểu bì – lớp ngoài cùng của da. Vết bỏng có màu đỏ, gây đau, khô và không xuất hiện mụn nước. Loại bỏng này thường tự lành sau vài ngày và hiếm khi để lại sẹo hoặc tổn thương lâu dài.
• Bỏng cấp độ 2 (bỏng một phần): Tổn thương lan rộng hơn, ảnh hưởng đến cả lớp biểu bì và một phần lớp hạ bì. Vết bỏng có màu đỏ, phồng rộp, sưng tấy và xuất hiện mụn nước, gây đau đớn đáng kể. Nếu không được chăm sóc đúng cách, vết bỏng có thể dẫn đến nhiễm trùng hoặc để lại sẹo.
• Bỏng cấp độ 3 (bỏng toàn bộ độ dày): Phá hủy toàn bộ lớp biểu bì và hạ bì, thậm chí có thể làm tổn thương xương, cơ và gân bên dưới. Nếu xương, cơ hoặc gân bị ảnh hưởng, tình trạng này có thể được phân loại là bỏng cấp độ 4. Vết bỏng có thể có màu trắng, xám hoặc cháy thành than. Do các đầu dây thần kinh đã bị hủy hoại, khu vực này thường mất cảm giác đau.

Những vết bỏng nghiêm trọng hoặc có phạm vi lan rộng cần được can thiệp y tế. Theo Hiệp hội Bỏng Hoa Kỳ, nạn nhân bị bỏng thuộc các trường hợp sau cần được điều trị chuyên khoa:

• Bỏng chiếm trên 10% tổng diện tích bề mặt cơ thể (TBSA).
• Bỏng ảnh hưởng đến toàn thân hoặc một vùng cơ thể lớn.
• Bỏng xảy ra tại các vị trí nhạy cảm như mặt, tay, chân, háng hoặc vùng sinh dục.
• Bỏng lan rộng và bao phủ một phần cơ thể.
• Bỏng đi kèm tổn thương đường hô hấp, ảnh hưởng đến phổi do hít phải khí nóng hoặc hóa chất.
• Nạn nhân có bệnh lý nền như tiểu đường, huyết áp cao, bệnh tim, bệnh thận hoặc bệnh lý tự miễn.

Việc xác định mức độ tổn thương và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp là rất quan trọng để hạn chế biến chứng và giúp vết thương hồi phục nhanh chóng. Nếu gặp trường hợp bỏng nghiêm trọng, hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức để được xử lý kịp thời.

Các mức độ bỏng nước sôi

Nên làm gì khi bị bỏng? Những cách giảm đau và hỗ trợ phục hồi hiệu quả

Khi bị bỏng nên làm gì? Khi gặp tình trạng bỏng nhẹ, bạn không cần quá lo lắng, vì hầu hết những vết thương này sẽ tự lành trong vòng 1 – 2 tuần mà ít để lại sẹo. Mục tiêu chính của việc xử lý bỏng tại nhà là giảm đau, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng và đẩy nhanh quá trình phục hồi da.

Làm mát vết bỏng bằng nước lạnh

Ngay khi bị bỏng, việc đầu tiên bạn nên làm là đặt vùng da bị tổn thương dưới vòi nước lạnh trong khoảng 20 phút. Điều này giúp làm dịu cơn đau, ngăn ngừa tổn thương lan rộng và hỗ trợ quá trình hồi phục. Sau đó, hãy rửa nhẹ nhàng vùng da bị bỏng bằng nước sạch và xà phòng dịu nhẹ để tránh nguy cơ nhiễm trùng.

Chườm lạnh giúp giảm đau và sưng tấy

Bạn có thể sử dụng túi chườm lạnh hoặc một chiếc khăn sạch thấm nước mát để đặt lên vùng da bỏng từ 5 – 15 phút. Điều này giúp giảm sưng và xoa dịu cảm giác đau rát. Tuy nhiên, không nên đặt đá viên trực tiếp lên da vì có thể làm tổn thương mô và khiến quá trình hồi phục diễn ra chậm hơn.

Thoa thuốc mỡ kháng sinh

Nếu vết bỏng xuất hiện bọng nước và bị hở, bạn nên bôi thuốc mỡ kháng sinh để hạn chế nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình lành da. Một số loại kem như Bacitracin hoặc Neosporin có thể giúp bảo vệ vùng da tổn thương. Sau khi thoa thuốc, bạn nên dùng gạc vô trùng để che chắn khu vực bỏng nhằm tránh tiếp xúc với vi khuẩn bên ngoài.

Sử dụng nha đam để làm dịu da

Gel nha đam nổi tiếng với khả năng kháng khuẩn, kích thích tuần hoàn máu và giúp da phục hồi nhanh chóng. Khi bị bỏng, bạn có thể thoa một lớp gel nha đam trực tiếp lên vết thương để giảm cảm giác đau rát. Nếu sử dụng sản phẩm chiết xuất từ nha đam, hãy kiểm tra thành phần để đảm bảo không chứa phụ gia hay hương liệu có thể gây kích ứng.

Dùng mật ong để kháng viêm và bảo vệ da

Mật ong là một chất chống viêm tự nhiên, có khả năng ngăn ngừa vi khuẩn phát triển trên vùng da bị bỏng. Bạn có thể thoa trực tiếp mật ong lên vết bỏng hoặc dùng một miếng gạc sạch thấm mật ong rồi đặt lên vùng da bị tổn thương. Điều này không chỉ giúp giảm đau mà còn thúc đẩy quá trình phục hồi nhanh hơn.

Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời

Trong thời gian vết bỏng chưa lành, bạn nên hạn chế để vùng da này tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Da bị bỏng rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương bởi tia UV, có thể làm vết thương lâu lành hơn hoặc để lại sẹo. Khi ra ngoài, bạn nên che chắn cẩn thận để bảo vệ da.

Không tự ý làm vỡ bọng nước

Nếu vùng da bị bỏng xuất hiện bọng nước, tuyệt đối không nên chọc vỡ, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Nếu bọng nước gây khó chịu hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, bạn nên đến gặp bác sĩ để được hướng dẫn xử lý đúng cách.

Dùng thuốc giảm đau nếu cần thiết

Khi bị bỏng, bạn có thể cảm thấy đau rát. Trong trường hợp cần thiết, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen (Motrin, Advil) hoặc naproxen (Aleve). Tuy nhiên, hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để đảm bảo dùng đúng liều lượng.

Những trường hợp bỏng nên khám Bác sĩ

Khi nào cần tìm đến Bác sĩ?

Việc phân biệt giữa vết bỏng có thể tự điều trị tại nhà và trường hợp cần sự can thiệp y tế là rất quan trọng. Hãy đến bệnh viện ngay nếu bạn gặp phải các dấu hiệu sau:

• Xuất hiện tình trạng sốt
• Vết bỏng đau nhức, có mùi bất thường
• Bỏng ở các khu vực nhạy cảm như mặt, tay, mông hoặc háng
• Chưa từng tiêm phòng uốn ván trước đó
• Vết bỏng có diện tích lớn, đường kính trên 7,5cm

Ngoài ra, nếu nghi ngờ mình bị bỏng độ 3, bạn tuyệt đối không nên tự xử lý tại nhà. Những vết bỏng nặng có thể gây ra biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng hoặc mất máu.

Bỏng độ 3 thường gây tổn thương sâu, ảnh hưởng đến cả mô dưới da và dây thần kinh. Trong nhiều trường hợp, bạn có thể không cảm thấy đau do dây thần kinh đã bị hủy hoại. Các dấu hiệu nhận biết bỏng độ 3 bao gồm:

• Bề mặt da sần sùi bất thường
• Da có biểu hiện giống sáp hoặc bị đổi màu trắng, nâu sẫm
• Không xuất hiện bọng nước
• Khu vực bị bỏng mất cảm giác

Ngoài ra, bỏng do điện giật cũng không nên tự điều trị tại nhà. Những tổn thương do bỏng điện có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến mô dưới da và hệ thần kinh. Trong trường hợp này, cần nhanh chóng đến bệnh viện để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Vì sao nên chọn ngành Y khoa tại VinUni?

Ngành Y khoa không ngừng phát triển, đòi hỏi Bác sĩ phải cập nhật liên tục những tiến bộ mới nhất trong điều trị, từ liệu pháp miễn dịch, phẫu thuật xâm lấn tối thiểu đến cá thể hóa phác đồ điều trị theo từng bệnh nhân.

Bên cạnh chuyên môn vững vàng, Bác sĩ còn cần có kỹ năng giao tiếp và thấu hiểu tâm lý người bệnh để đưa ra quyết định y khoa hợp lý. Do đó, các chương trình đào tạo hiện đại không chỉ chú trọng lý thuyết mà còn kết hợp thực hành lâm sàng, giúp sinh viên chuẩn bị sẵn sàng cho công việc thực tế.

Là đối tác chiến lược của Đại học Pennsylvania, trường Đại học VinUni mang đến chương trình Bác sĩ Y khoa được thiết kế dựa trên ba trụ cột: Lâm sàng (Clinical), Chuyên nghiệp (Professional) và Nghiên cứu (Researcher).

Sinh viên theo học tại đây sẽ được dẫn dắt bởi đội ngũ giảng viên là các chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực y tế và điều dưỡng. Không chỉ giảng dạy, họ còn chia sẻ những kiến thức thực tiễn giúp sinh viên phát triển toàn diện cả về tư duy, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp.

VinUni đặc biệt chú trọng đến việc kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, tạo điều kiện cho sinh viên ngành Y khoa – Điều dưỡng thực tập tại các bệnh viện đối tác, đặc biệt là hệ thống Y tế Vinmec – một trong những hệ thống y tế hàng đầu tại Việt Nam.

Thông qua môi trường đào tạo chuyên nghiệp này, sinh viên có cơ hội áp dụng kiến thức vào thực tế, nâng cao kỹ năng và sự tự tin. Đồng thời, chương trình học cũng mở ra cơ hội tham gia các chương trình trao đổi quốc tế, giúp sinh viên tiếp cận với những nền y học tiên tiến trên thế giới.

Vì sao nên chọn ngành Y khoa tại VinUni?

Hy vọng với top 8 cách trị bỏng hiệu quả tại nhà mà chúng tôi vừa chia sẻ, đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc bị bỏng nên làm gì? Xử lý vết bỏng đúng cách ngay từ ban đầu có vai trò quan trọng trong việc giảm đau, ngăn ngừa biến chứng và giúp da nhanh hồi phục. Với 8 cách trị bỏng hiệu quả tại nhà được chia sẻ trong bài viết, bạn có thể áp dụng ngay để làm dịu vết thương nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu vết bỏng nghiêm trọng, lan rộng hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, bạn nên đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời. Hãy luôn cẩn thận trong sinh hoạt hàng ngày để bảo vệ làn da và sức khỏe của mình!