Cơ hội và khó khăn của ngành Tâm lý học

Những khó khăn, thách thức và cơ hội mà một ngành nghề mang lại là điều mà nhiều người đã từng cân nhắc và suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi quyết định chọn con đường nghề nghiệp của mình. Trong số những con đường nghề nghiệp đầy tiềm năng, ngành Tâm lý học luôn thu hút sự quan tâm của nhiều người, đặc biệt là những ai đam mê tìm hiểu và giải mã bí ẩn về tâm trí con người. Tuy nhiên, dường như ít ai biết đến những thách thức và khó khăn mà những người làm việc trong ngành này phải đối mặt. Bài viết này sẽ cùng bạn tìm hiểu về những khó khăn của ngành tâm lý học, cũng như những cơ hội và định hướng nghề nghiệp trong lĩnh vực này.

Những khó khăn của ngành Tâm lý học 

Tâm lý học nghiên cứu hành vi, tâm trí của con người với muôn hình vạn trạng.

Tâm lý học nghiên cứu hành vi, tâm trí của con người với muôn hình vạn trạng và luôn hàm chứa sự thú vị trong nó. Tuy nhiên, song song đó sẽ là nhiều khó khăn đòi hỏi những ai theo ngành này phải vượt qua. Dưới đây là một số khó khăn của ngành Tâm lý học mà bạn có thể đối mặt. Tuy nhiên, điều này không phải để chứng minh Tâm lý học là ngành học khó khăn mà nhằm giúp các bạn hình dung được rõ vấn đề và hoàn thiện bản thân để đương đầu với mọi cản lực.

Khó khăn về kiến thức và nghiên cứu

Bất cứ ngành nào không chỉ riêng ngành tâm lý học, việc tiếp cận và hiểu rõ các kiến thức là một thách thức không nhỏ. Đòi hỏi bạn phải có sự đọc hiểu và nghiên cứu nhiều, từ các tài liệu cơ bản đến các nghiên cứu chuyên sâu trong chuyên ngành lẫn lĩnh vực khác để bổ sung kiến thức. Nhất là đối với ngành Tâm lý học sẽ có rất nhiều tài liệu buộc bạn phải đọc, nghiên cứu, so sánh để hiểu rõ và nhận dạng được các vấn đề tâm lý. Từ đó mới có thể chọn đúng kỹ thuật, phương pháp tiến hành thực nghiệm đem lại hiệu quả. Đặc biệt, nếu bạn quyết định theo đuổi lĩnh vực Tâm lý học lâm sàng, kiến thức sẽ rất rộng gồm cả kiến thức về y khoa vì bạn có thể gắn với môi trường bệnh viện, làm việc với các bác sĩ và trị liệu trên đối tượng không ổn định cả về tâm lý, sức khỏe, khác với tư vấn cho người gặp các khúc mắc tâm lý xã hội thông thường.

Khả năng làm việc với các con số

Trong lĩnh vực Tâm lý học cũng cần có số liệu thống kê, bảng biểu, sơ đồ. Không ít người khi theo đuổi nhóm ngành xã hội gặp vấn đề với các con số, mang trong mình tâm lý e ngại tính toán có thể khiến sinh viên cảm thấy chán nản và làm ảnh hưởng tới việc học tập. Hay trong quá trình làm việc, việc xem xét các số liệu, thống kê sai sót có thể dẫn tới đánh giá, đưa phương án điều trị không đúng và đương nhiên kết quả cuối cùng là không chính xác.

Hạn chế về ngôn ngữ và trình bày

Theo học ngành Tâm lý học thì bạn thường sẽ làm nhiều bài tập dưới hình thức viết luận, những bài luận dài có thể lên đến hàng trăm trang và phải viết bằng tiếng Anh hoặc ngôn ngữ khác (nếu học tập ở nước ngoài). Viết và trình bày làm sao để có thể truyền tải được vấn đề với nhiều thuật ngữ liên quan đến chuyên ngành, áp dụng thêm nhiều kiến thức cùng các số liệu, bảng biểu, sơ đồ, hình vẽ,… đòi hỏi một trình độ ngôn ngữ và khả năng trình bày, dẫn giải khoa học để không bị hiểu sai hay thực hiện sai.

Thử thách về tính chính xác

Trong Tâm lý học, việc bạn lựa chọn được phương pháp phù hợp và vận dụng đúng lý thuyết là vô cùng quan trọng.

Trong quá trình nghiên cứu các chủ đề về Tâm lý học sẽ có rất nhiều thông tin, lý thuyết và phương pháp thực nghiệm cùng tồn tại vậy làm sao để lựa chọn được phương pháp phù hợp và vận dụng đúng thông tin lý thuyết là vô cùng quan trọng. Chưa kể các phương pháp thực nghiệm bao gồm một loạt các quy trình thu thập, tổ chức dữ liệu và rút ra các kết luận về các dữ liệu đó, nên nếu bạn chọn phương pháp không đúng sẽ ảnh hưởng cả tiến trình sau đó và có thể dẫn đến hậu quả khó lường vì đã cho ra kết quả sai.

Khó khăn khi dự đoán hành vi – Điều khó khăn của ngành tâm lý học mà nhiều sinh viên gặp phải

Mục đích chính của Tâm lý học là dự đoán được hành vi thông qua việc hiểu rõ nguyên nhân của nó. Tuy nhiên, việc dự đoán rất khó khăn vì phải tiến hành thực nghiệm trên nhiều người với những đặc điểm tâm lý, tính cách và có những phản ứng khác nhau trước các tình huống. Chưa kể với một hành vi nào đó, sẽ có nhiều nguyên nhân tồn tại chồng chéo lên nhau cùng lúc.

Ví dụ, một số người có thể bị trầm cảm, nguyên nhân là do mất cân bằng sinh học trong não bộ. Vì trầm cảm, họ có thể có hành động tiêu cực với người khác, điều này lại khiến những người đó phản ứng không hay lại với họ, làm tăng tình trạng trầm cảm lên. Kết quả là nguyên nhân trầm cảm do trục trặc sinh học trở nên đan xen với các phản ứng xã hội của người khác, khiến việc giải quyết vấn đề trầm cảm gặp rất nhiều khó khăn.

Tồn tại yếu tố bên ngoài nhận thức không thể hiểu được

Một khó khăn của ngành Tâm lý học là tồn tại những yếu tố nằm ngoài nhận thức (vô thức) gây ra hành vi của con người khiến chúng ta không thể hiểu được chúng. Theo nhà thần kinh học người Áo Sigmund Freud (1856–1939), nhiều rối loạn tâm lý bắt nguồn từ những ký ức mà chúng ta đã kìm nén và nó ở ngoài ý thức của chúng ta. Vô thức cũng là một nguyên nhân dẫn đến các hành vi của con người và sẽ là đối tượng nghiên cứu nhiều của Tâm lý học.

Khoảng cách giữa học tập và thực tế – khó khăn của ngành Tâm lý học lớn nhất

Bên cạnh đó, việc chênh lệch giữa những gì được học trong sách vở và thực tế cũng là một khó khăn đối với các nhà tâm lý học. Có nhiều nguyên nhân khiến khoảng cách giữa học tập và thực tế cách xa nhau. Không ít sinh viên sau khi tốt nghiệp Tâm lý học vẫn lúng túng khi tiếp xúc thân chủ, công việc ngoài thực tế. Mặc dù bạn có kiến thức vững vàng, nhưng khi tiếp xúc với thực tế, có thể bạn sẽ gặp phải những tình huống mà sách vở không bao giờ đề cập. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt và khả năng thích ứng, và không phải lúc nào cũng dễ dàng để làm được điều này.

Thử thách làm nghề

Nhà Tâm lý học chuyên nghiệp cần giữ vững đạo đức, tôn chỉ, mục đích hành nghề của bản thân.

Cuối cùng, sau khi tốt nghiệp và bắt đầu làm việc, các nhà tâm lý học cũng đối mặt với nhiều thách thức trong việc thực hành nghề. Trong lĩnh vực tư vấn tâm lý, các dịch vụ mọc lên như nấm. Nhiều người tự xưng mình là chuyên viên/chuyên gia tâm lý dù đôi khi chỉ sở hữu chứng chỉ chuyên môn hoặc thậm chí làm việc trái ngành; chưa kể vi phạm các nguyên tắc đạo đức, tuyên truyền kiến thức chưa qua thực chứng làm ảnh hưởng đến uy tín chung của ngành và đội ngũ các nhà Tâm lý học có bằng cấp chuyên nghiệp, làm việc nghiêm túc. ­­­Nhà Tâm lý học chuyên nghiệp cần giữ vững đạo đức, tôn chỉ, mục đích hành nghề là những yếu tố cần thiết để vượt qua những khó khăn này.

Cơ hội trong ngành tâm lý học trong thời đại số

Mặc dù đối mặt với khá nhiều khó khăn của ngành Tâm lý học, bên cạnh đó nó cũng mang lại nhiều cơ hội phát triển và thành công cho những ai đam mê và kiên nhẫn:

Sự đa dạng trong lĩnh vực Tâm lý học

Ngành Tâm lý học bao gồm nhiều lĩnh vực chuyên ngành khác nhau như: Tâm lý học cộng đồng, Tâm lý học giáo dục, Tâm lý học lâm sàng, Tâm lý học công nghiệp, và nhiều hơn nữa. Điều này tạo ra sự đa dạng trong lựa chọn nghề nghiệp và cơ hội cho sinh viên cũng như những chuyên gia Tâm lý học.

Cơ hội học tập và nghiên cứu liên quan đến con người

Tâm lý học là lĩnh vực nghiên cứu và hiểu biết về tâm trí và hành vi của con người. Việc làm việc trong ngành Tâm lý học cung cấp cơ hội để nghiên cứu sâu hơn về con người và cung cấp đóng góp tích cực vào sự phát triển của xã hội.

Tiềm năng thu nhập cao

Với sự phát triển của các dịch vụ tư vấn tâm lý, chuyên gia Tâm lý học đang có những bước trở mình với nhu cầu ngày càng tăng. Các nhà Tâm lý học có kỹ năng và kinh nghiệm có thể tận dụng cơ hội này để xây dựng sự nghiệp ổn định và có thu nhập cao.

Cơ hội phát triển bản thân và trở thành người đóng góp tích cực

Ngành Tâm lý học không chỉ là một con đường sự nghiệp mà còn là một cơ hội để phát triển bản thân và trở thành người đóng góp tích cực cho xã hội. Việc làm việc trực tiếp với con người và giúp đỡ họ vượt qua những khó khăn tâm lý mang lại sự tự mãn và ý nghĩa trong công việc.

Phát triển mạng lưới quan hệ và kết nối

Trong quá trình làm việc và học tập, bạn sẽ có cơ hội gặp gỡ và làm việc cùng với nhiều chuyên gia và đồng nghiệp trong lĩnh vực Tâm lý học. Điều này giúp bạn xây dựng mạng lưới quan hệ rộng lớn và kết nối với những người có cùng đam mê và sứ mệnh.

Bạn sẽ có cơ hội gặp gỡ và làm việc cùng với nhiều chuyên gia và đồng nghiệp trong lĩnh vực Tâm lý học.

Nên chọn VinUni để theo học ngành Tâm lý học?

Tâm lý học là một lĩnh vực đa dạng và phong phú, từ định nghĩa cơ bản đến các lĩnh vực chuyên môn sâu rộng. Với khả năng ứng dụng rộng rãi và tác động tích cực đến nhiều khía cạnh của cuộc sống, Tâm lý học không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân và người khác mà còn đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề xã hội và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hiểu biết về cơ hội cũng như những khó khăn của ngành Tâm lý học giúp bạn có cái nhìn sâu hơn về ngành này, từ đó bạn có thể lựa chọn con đường phù hợp với sở thích và năng lực, mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp của mình.

Nếu bạn đang tìm kiếm một chương trình đào tạo chuyên sâu trong ngành Tâm lý học, thì tại Viện Khoa học và Giáo dục Khai phóng của trường Đại học VinUni là nơi đào tạo chuyên sâu – đây chính là một lựa chọn tuyệt vời cho bạn. Chương trình Cử nhân Tâm lý học tại VinUni được thiết kế nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn cao với sự phát triển toàn diện.

Chương trình này không chỉ trang bị cho sinh viên nền tảng lý thuyết vững chắc về Tâm lý học mà còn cung cấp kiến thức ứng dụng quan trọng để phát triển sự hiểu biết sâu sắc về suy nghĩ, hành vi và cảm xúc của con người. Sinh viên sẽ được đào tạo để có khả năng đánh giá chuyên môn về trạng thái tinh thần, thực hiện các nghiên cứu liên quan trong các lĩnh vực như Tâm lý học xã hội, Tâm lý học học đường và Tâm lý học tổ chức và kinh doanh.

Ngành Tâm lý học đào tạo tại Viện Khoa học và Giáo dục Khai phóng của trường Đại học VinUni.

Đặc biệt, VinUni chú trọng đến việc phát triển kiến thức liên ngành, kỹ năng công nghệ số, tư duy phản biện và sáng tạo. Chương trình còn giúp sinh viên xây dựng nền tảng đạo đức nghề nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội và khả năng lãnh đạo. Sinh viên có cơ hội thực hiện một chương trình thực tập hoặc dự án cuối khóa, từ đó tích lũy kinh nghiệm thực tiễn, xây dựng mạng lưới kết nối với doanh nghiệp và củng cố sự phát triển nghề nghiệp của mình.

Với sự cam kết đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0, VinUni không chỉ đáp ứng mong muốn của người học mà còn đóng góp vào việc phát triển ngành Tâm lý học trên toàn cầu. Chọn học tại VinUni chính là lựa chọn cho một tương lai nghề nghiệp thành công và phát triển bền vững trong lĩnh vực Tâm lý học.