Huyết áp cao nên làm gì? Những điều cần biết để bảo vệ tim mạch

Huyết áp cao (hay tăng huyết áp) là một trong những bệnh lý phổ biến và nguy hiểm nhất liên quan đến tim mạch. Nếu không kiểm soát tốt, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim và suy thận. Vậy người bị huyết áp cao nên làm gì để bảo vệ sức khỏe tim mạch? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu những biện pháp quan trọng giúp duy trì huyết áp ổn định và phòng tránh rủi ro trong bài viết này.

Huyết áp cao có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra

Huyết áp cao là gì? Nguyên nhân gây huyết áp cao là gì?

Trước khi tìm hiểu huyết áp cao nên làm gì, chúng ta cần hiểu rõ về khái niệm, nguyên nhân và mức độ ảnh hưởng của tình trạng này đối với sức khỏe.

Định nghĩa huyết áp cao là gì?

Huyết áp cao (tăng huyết áp) là tình trạng áp lực máu lên thành động mạch cao hơn mức bình thường, buộc tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể. Huyết áp được đo bằng hai chỉ số:

• Huyết áp tâm thu: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization – WHO), huyết áp tâm thu được coi là bình thường khi dao động từ 90 – 140mmHg, trong đó mức lý tưởng nhất nằm trong khoảng 115 – 120mmHg. Nếu huyết áp tâm thu đạt từ 140mmHg trở lên, bạn có thể đang mắc chứng huyết áp cao.
• Huyết áp tâm trương: Áp lực khi tim thư giãn (bình thường dưới 80 mmHg).
  Nếu huyết áp từ 130/80 mmHg trở lên, bạn có thể bị cao huyết áp.

Nguyên nhân gây huyết áp cao

Huyết áp cao có thể do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

• Nguyên nhân do lối sống:
  • Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn quá nhiều muối, chất béo bão hòa, thực phẩm chế biến sẵn.
  • Ít vận động: Không tập thể dục thường xuyên khiến mạch máu kém linh hoạt.
  • Căng thẳng kéo dài: Căng thẳng, lo âu làm tăng hormone gây co mạch và tăng huyết áp.
  • Sử dụng chất kích thích: Rượu bia, thuốc lá, cà phê có thể làm tăng huyết áp.
• Nguyên nhân do bệnh lý:
  • Di truyền: Nếu trong gia đình có người bị tăng huyết áp, nguy cơ mắc bệnh của bạn cũng cao hơn.
  • Béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn làm tim phải bơm máu nhiều hơn, tăng áp lực lên động mạch.
  • Bệnh thận: Suy giảm chức năng thận có thể dẫn đến rối loạn điều hòa huyết áp.
  • Tiểu đường: Ảnh hưởng đến mạch máu và làm tăng nguy cơ cao huyết áp.

Người bị huyết áp cao nên làm gì? để bảo vệ sức khỏe tim mạch hiệu quả

Người bị huyết áp cao nên làm gì?

Để kiểm soát huyết áp và bảo vệ sức khỏe tim mạch, người bệnh cần áp dụng những biện pháp sau:

Điều chỉnh chế độ ăn uống

• Hạn chế muối: Muối làm tăng áp lực lên thành mạch, khiến huyết áp tăng cao. Người bị cao huyết áp chỉ nên tiêu thụ dưới 2.3g natri/ngày (tương đương 1 thìa cà phê muối). Hãy hạn chế các thực phẩm chứa nhiều muối như đồ ăn nhanh, dưa muối, cá khô và thực phẩm đóng hộp.
• Tăng cường thực phẩm giàu Kali: Kali giúp cân bằng natri trong cơ thể, giảm áp lực lên mạch máu. Các thực phẩm giàu kali gồm: Chuối, cà chua, cải bó xôi, khoai lang, đậu lăng…
• Hạn chế đường và chất béo bão hòa: Tiêu thụ quá nhiều đường và chất béo bão hòa làm tăng cholesterol xấu, ảnh hưởng đến tim mạch. Hãy thay thế bằng chất béo lành mạnh như dầu ô liu, cá hồi, quả bơ và hạt óc chó.
• Hạn chế rượu bia và bỏ thuốc lá: Rượu bia làm co mạch máu, khiến huyết áp tăng nhanh chóng. Người bị cao huyết áp nên hạn chế rượu bia và tuyệt đối không hút thuốc lá, vì nicotine làm tổn thương thành mạch và làm tăng huyết áp.

Tập thể dục đều đặn

Béo phì làm tăng nguy cơ cao huyết áp do tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu. Giảm từ 5 – 10% trọng lượng cơ thể có thể giúp giảm đáng kể huyết áp. 

Vận động giúp tăng cường lưu thông máu và kiểm soát huyết áp hiệu quả. Các bài tập phù hợp gồm:

• Đi bộ nhanh: Ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Bơi lội: Giúp tăng cường sức bền tim mạch.
• Yoga: Giảm căng thẳng, điều hòa huyết áp.
• Đạp xe: Một cách rèn luyện tim mạch an toàn.

Kiểm soát căng thẳng

Căng thẳng kéo dài kích thích cơ thể tiết ra hormone adrenaline và cortisol, làm tăng huyết áp. Một số phương pháp giảm căng thẳng, lo lắng hiệu quả:

• Thiền và hít thở sâu
• Nghe nhạc nhẹ nhàng
• Dành thời gian cho sở thích cá nhân
• Ngủ đủ giấc (7 – 8 tiếng/ngày và trước 11 giờ đêm)

Uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Nếu bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc huyết áp, người bệnh cần uống đúng liều lượng và thời gian quy định. Một số loại thuốc phổ biến:

• Thuốc lợi tiểu: Giúp đào thải natri và nước dư thừa.
• Thuốc chẹn beta: Làm giảm nhịp tim, giảm áp lực lên thành động mạch.
• Thuốc ức chế men chuyển: Giúp mạch máu giãn nở, giảm áp lực máu.

Theo dõi huyết áp thường xuyên

Người bệnh nên đo huyết áp mỗi ngày để theo dõi sự thay đổi và điều chỉnh lối sống kịp thời. Huyết áp nên được kiểm tra vào buổi sáng và tối để có kết quả chính xác nhất.

Huyết áp cao là một căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát hiệu quả nếu duy trì lối sống lành mạnh

Những lưu ý quan trọng để bảo vệ tim mạch

Ngoài việc thực hiện các biện pháp trên, người bị huyết áp cao cần lưu ý:

• Không tự ý ngưng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Hạn chế ăn mặn hoàn toàn nếu đã từng bị tăng huyết áp đột ngột.
• Tập thể dục nhưng không quá sức, tránh nâng tạ nặng hoặc tập luyện cường độ cao đột ngột.
• Hạn chế thức khuya, vì mất ngủ có thể làm tăng huyết áp vào sáng hôm sau.

Huyết áp cao là một căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát hiệu quả nếu duy trì lối sống lành mạnh. Vậy người bị huyết áp cao nên làm gì? Đó là điều chỉnh chế độ ăn uống, tập luyện thể dục đều đặn, kiểm soát căng thẳng, hạn chế rượu bia và thuốc lá, đồng thời tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Việc chủ động bảo vệ sức khỏe tim mạch không chỉ giúp duy trì huyết áp ổn định mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nếu bạn hoặc người thân đang gặp vấn đề về huyết áp, hãy bắt đầu thực hiện những thay đổi ngay từ hôm nay để có một trái tim khỏe mạnh và một cuộc sống bền vững.

Vì sao chọn VinUni để theo học ngành Y khoa – Điều dưỡng? 

Việc kiểm soát huyết áp cao không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài. Điều này đòi hỏi sự kết hợp giữa chế độ dinh dưỡng khoa học, thói quen sinh hoạt lành mạnh và sự tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định y khoa. Để hiểu sâu hơn về cơ chế bệnh lý, phương pháp điều trị cũng như những tiến bộ mới trong chăm sóc sức khỏe tim mạch, việc theo học các chương trình đào tạo chuyên sâu về y khoa và điều dưỡng là điều vô cùng cần thiết.

Viện Khoa học Sức khỏe của trường Đại học VinUni cam kết đào tạo các thế hệ chuyên gia y tế xuất sắc, sẵn sàng đáp ứng những thách thức của ngành chăm sóc sức khỏe hiện đại. 

• Với chương trình Bác sĩ Y khoa được thiết kế dựa trên ba trụ cột quan trọng: Clinician (lâm sàng), Professional (tính chuyên nghiệp), Researcher (nhà nghiên cứu), sinh viên không chỉ tiếp thu kiến thức nền tảng mà còn được thực hành trong môi trường thực tế, nâng cao khả năng chẩn đoán và điều trị bệnh lý tim mạch, bao gồm cả tăng huyết áp. 
• Bên cạnh đó, chương trình Cử nhân Điều dưỡng tại VinUni cũng trang bị cho sinh viên những kỹ năng chăm sóc toàn diện, giúp họ trở thành những người tiên phong trong việc hỗ trợ bệnh nhân kiểm soát huyết áp và phòng ngừa biến chứng tim mạch.

VinUni mang đến một môi trường học tập y khoa chuẩn quốc tế, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành chuyên sâu

Với sự hợp tác cùng các trường đại học hàng đầu thế giới như Đại học Pennsylvania, VinUni mang đến một môi trường đào tạo chuẩn quốc tế, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành chuyên sâu. Sinh viên không chỉ học cách điều trị bệnh mà còn được đào tạo về đạo đức nghề nghiệp, thấu hiểu tâm lý bệnh nhân và áp dụng nghiên cứu khoa học vào thực tế.

Nếu bạn đam mê lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và mong muốn tạo ra những thay đổi tích cực cho cộng đồng, VinUni chính là lựa chọn lý tưởng để bạn theo đuổi sự nghiệp y khoa và điều dưỡng.

Xem thêm bài viết: Viêm đường hô hấp trên: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị